Hội thảo về thuế và thị trường bất động sản

Phát biểu mở màn cho buổi hội thảo, ông Hà Khắc Minh - Tổng biên tập Tạp chí Tài chính Doanh Nghiệp cho biết: ‘Hội thảo sẽ phân tích tổng quan thị trường bất động sản hiện nay và tác động của chính sách thuế đối với thị trường bất động sản; Làm rõ những khó khăn trong xác định giá đất khi cổ phần hoá, thoái vốn tại doanh nghiệp nhà nước và giao dịch về đất; Giải pháp phát triển thị trường bất động sản, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp khi thực hiện siết thuế bất động sản (BĐS)…”

Bà Nguyễn Thị Cúc – Nguyên Phó Tổng cục trưởng cục Thuế - Chủ tịch hội tư vấn thuế Việt Nam cho biết, hệ thống chính sách thuế liên quan đến tài sản, đất đai đã rất cụ thể, tuy nhiên cần thực hiện tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện chính sách điểu tiết hiện hành liên quan đến nhà, đất, BĐS. Trên cơ sở đó, nghiên cứu hoàn thiện theo mục tiêu của chiến lược cải cách thuế đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 508/QĐ- TTg ngày 23/4/2022 theo hướng tăng mức điều tiết đối với đất và bổ sung thu thuế đối với nhà nhằm khuyến khích sử dụng nhà, đất có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ nhà, đất, đảm bảo động viên nguồn thu hợp lý, ổn định cho ngân sách nhà nước... “ Tuy nhiên theo quan điểm cá nhân thì đối tượng chịu thuế tài sản là cá nhân, không đưa tổ chức kinh tế, doanh nghiệp kinh doanh vào đối tượng chịu thuế. Đối tượng chịu thuế cũng cần nghiên cứu, khảo sát kỹ càng để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội thực tiễn, không chỉ đơn giản đưa giá trị tài sản chịu thuế là 800 triệu hay 1 tỷ đồng… bên cạnh đó cũng cần điều chỉnh đối tượng chịu thuế, không chỉ BĐS mà cả tài sản bằng tiền: vốn, đầu tư tài chính… để đảm bảo tính đồng bộ bình đẳng" - bà Cúc nhấn mạnh.

Theo đó, ông Thái Minh Giao - Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. HCM cho biết: Thực tế có nhiều trường hợp người nộp thuế khi chuyển nhượng BĐS kê khai giá mua bán với cơ quan thuế thấp hơn so với giá chuyển nhượng thực tế nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế, chưa tự giác kê khai đúng giá thực tế giao dịch. Người nộp thuế kê khai nộp thuế TNCN, LPTB theo giá trên Hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất thấp hơn giá giao dịch thực tế để giảm số thuế TNCN, LPTB phải nộp, gây thất thu ngân sách. “ Bằng sự nỗ lực của các cán bộ, công chức cơ quan Thuế cùng với sự quan tâm, chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân TP, Tổng cục Thuế về công tác chống thất thu trong chuyển nhượng BĐS, trong 3 tháng đầu năm 2022, Cục Thuế TP.HCM đã được thực hiện đấu tranh, xử lý 10.876 hồ sơ chuyển nhượng BĐS, thu thêm hơn 180 tỷ đồng cho ngân sách, trong đó Thuế TNCN: 147 tỷ đồng, LPTB 33 tỷ đồng" - ông Thái Minh Giao nhấn mạnh.

Với quan điểm của một Hiệp hội quản lý về Bất Động Sản, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoRea cũng đưa ra quan điểm: Đối với việc thu ngân sách nhà nước từ BĐS, chính sách cần có những điều tiết hợp lý, làm sao để đất đai trở thành nguồn nội lực cực kỳ quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội.  Tại TP.HCM theo thông tin có được, có khoảng 30.000 trường hợp đã phải rà soát lại về việc kê khai chuyển nhượng BĐS. Ông Châu cũng khẳng định, có tình trạng kê khai hai giá trong hoạt động chuyển nhượng BĐS, nhưng hầu hết họ đều kê khai cao hơn giá sàn. Chính vì vậy, ngành Thuế cần "thấu tình đạt lý" trong việc thẩm định và thu thuế từ việc chuyển nhượng BĐS.

Ở góc độ thoái vốn, cổ phần hoá của Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) Ông Đặng Quyết Tiến - Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) đưa ra thống kê, tính đến ngày 31/12/2020, lũy kế giai đoạn 2016 - 2020 cả nước đã có 180 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, với tổng giá trị doanh nghiệp là 489.690 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 233.792 tỷ đồng. Theo Thanh tra Chính phủ, tính đến hết năm 2016, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 69 dự án với tổng diện tích 180 ha đất đã được chuyển đổi chủ yếu từ đất sản xuất, nhà xưởng, trụ sở sang mục đích đất ở, văn phòng và trung tâm thương mại" - ông Tiến cho biết.

Tiến sĩ Dư Phước Tân - Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh chia sẻ thêm, Luật Đất đai năm 2013 khi ra đời đã đánh dấu bước phát triển quan trọng trong chính sách tài chính đất đai với nhiều quy định đổi mới mang tính tiến bộ theo định hướng thị trường. Qua 8 năm triển khai, thông qua các Nghị định, Thông tư hướng dẫn ban hành, bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được, vẫn còn một số bất cập về tài chính đất đai. Theo ông Tân cần thực hiện nhất quán theo nguyên tắc chung nhất là cân đối hài hòa lợi ích giữa 3 bên: Nhà nước - Nhà đầu tư và Người dân. Đây là nguyên tắc cần quán triệt khi xây dựng các quy định về tài chính đất đai sắp tới. 

Ngoài ra, với sự tham gia của nhiều Tập đoàn Bất động sản như Hưng Thịnh, Phát Đạt, Masterise, Vạn Xuân, Danh Khôi, Trần Anh Long An… buổi hội thảo đã đưa ra nhiều kiến nghị cũng như giải pháp hữu ích, mang tính khả thi cao đối với hoạt động thuế cho thị trường bất động sản trong thời gian sắp đến.