Tìm giải pháp phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm

Đây là diễn đàn giúp người chăn nuôi, HTX, doanh nghiệp có cái nhìn về phát triển chăn nuôi theo mô hình kinh tế tuần hoàn là tận dụng chất thải chăn nuôi làm đầu vào cho trồng trọt, thủy sản và lâm nghiệp, nâng cao giá trị, gia tăng sản phẩm nông nghiệp. Bên cạnh đó, các đại biểu tham gia diễn đàn có cơ hội cùng nhau thảo luận về chính sách hỗ trợ để phát triển kinh tế tuần hoàn, chăn nuôi tuần hoàn; chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới; tăng cường tổ chức sản xuất theo hướng liên kết, tiêu thụ sản phẩm.

Phát triển chăn nuôi theo hướng kinh tế tuần hoàn là một trong những chủ trương, định hướng  của nhà nước về tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, phù hợp với mục tiêu “Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045” tại Quyết định số 1520/QĐ-TTg, ngày 6/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo báo cáo của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, trong những năm gần đây, ở  Việt Nam đã có nhiều mô hình áp dụng khoa học công nghệ trong chăn nuôi tuần hoàn mang lại giá trị cao; các sản phẩm phế phẩm của nông nghiệp, sản phẩm chất thải trong chăn nuôi được tận dụng tái chế trở thành nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao dùng trong trồng trọt, làm thức ăn trong chăn nuôi thuỷ sản...

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia- một trong những nơi đi đầu triển khai một số mô hình phát triển chăn nuôi tuần hoàn, đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để sử dụng phế phụ phẩm trong nông nghiệp như là một nguồn lợi nhằm nâng cao giá trị trong sản xuất nông nghiệp.

Điển hình như mô hình chăn nuôi lợn kết hợp trồng trọt theo hướng hữu cơ được triển khai trên địa bàn 6 tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Nam Định, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Đồng Nai. Hay như mô hình vỗ béo bò thịt và xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học kết hợp trồng trọt được triển khai tại các tỉnh Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Nam Định, Thái Bình, Hà Nội, Yên Bái, Hà Giang, Phú Thọ, Bắc Giang, Điện Biên.

Theo đánh giá của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia các mô hình khuyến nông này đã đạt được những kết quả nhất định, song việc phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm vẫn gặp nhiều khó khăn.

Cụ thể, một số địa phương chưa có chính sách hỗ trợ tài chính, đất đai, nguồn lực nên chưa phát triển kinh tế tuần hoàn, chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm; Bên cạnh đó, phụ phẩm nông nghiệp chưa được tái sử dụng triệt để tại một số địa phương, vẫn còn tình trạng lãng phí các phụ phẩm nông nghiệp, chất thải vật nuôi, gây ô nhiễm môi trường…; Nhận thức của người dân, doanh nghiệp về bản chất của phát triển kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi chưa đầy đủ. Nhiều hộ tham gia vẫn theo thói quen, kinh nghiệm đã có nên khi tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật còn hạn chế; Việc sản xuất và thương mại phế phụ phẩm nhằm nâng cao giá trị sản phẩm còn hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức, đa số mới chỉ dừng lại tận dụng để phục vụ trồng trọt tại gia đình; Một số địa phương chưa quan tâm đến sản xuất chăn nuôi tuần hoàn, liên kết tiêu thụ sản phẩm nên sản phẩm đầu ra còn bấp bênh do thị trường chi phối.

Tại Diễn đàn, các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và hộ chăn nuôi đã trao đổi, phân tích những thuận lợi, khó khăn trong chăn nuôi tuần hoàn. Nhiều đại biểu cho rằng để phát triển chăn nuôi tuần hoàn trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức và chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới trong xử lý chất thải chăn nuôi, phụ phẩm nông nghiệp. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ tiên tiến để phát triển kinh tế tuần hoàn, chăn nuôi tuần hoàn, ứng dụng công nghệ thông tin, thu thập, tổng hợp, phân tích, đánh giá, đề xuất quy trình, quy chuẩn phù hợp từng đối tượng, lĩnh vực và vùng miền.

Theo ông Vũ Đức Hảo, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Thái Nguyên nhận định, thông qua Diễn đàn sẽ giúp các HTX, doanh nghiệp và người dân nắm được các chủ trương, chính sách và giải pháp khoa học công nghệ trong phát triển chăn nuôi tuần hoàn; giải đáp những vấn đề khó khăn, vướng mắc trong phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi; thúc đẩy liên kết "bốn nhà" trong kết nối tiêu thụ sản phẩm. Đây cũng là cơ hội để tỉnh Thái Nguyên học hỏi, chia sẻ những kinh nghiệm quý về phát triển chăn nuôi giữa các tỉnh trong vùng, góp phần thúc đẩy phát triển ngành Chăn nuôi lớn mạnh, bền vững trong xu thế hội nhập quốc tế.

Ông Lê Minh Lịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đề nghị Sở NN-PTNT, Trung tâm Khuyến nông các tỉnh tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo tỉnh, thành phố những giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm phù hợp điều kiện, tiềm năng, lợi thế của mỗi địa phương.

Cùng với đó, các doanh nghiệp, hội và hiệp hội dựa trên thông tin và kết quả của Diễn đàn đề xuất đặt hàng các nội dung liên kết hợp tác với hệ thống khuyến nông, HTX, người dân.

Theo ước tính của Cục Chăn nuôi, trong giai đoạn 2018-2022, mỗi năm cả nước có trung bình 60 triệu tấn phân và trên 290 triệu mét khối (m³) nước thải chăn nuôi được thải ra từ các loại vật nuôi cần phải được xử lý, tái sử dụng để bảo vệ môi trường.

Hiện số trang trại có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi trong cả nước đạt tỷ lệ 95% và số hộ chăn nuôi có biện pháp này mới đạt 72%.

Một nghịch lý đang diễn ra, đó là trong khi nước ta vẫn còn một lượng lớn chất thải chăn nuôi chưa được xử lý và thải trực tiếp ra môi trường, thì hằng năm, vẫn phải nhập khẩu trên 4 triệu tấn phân bón, trị giá khoảng 1,45 tỷ USD cho ngành trồng trọt. Đây là sự lãng phí vô cùng lớn.