Chống khai thác IUU cần bám sát các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu

Chống khai thác IUU đã có sự chỉ đạo xuyên suốt từ Đảng, Nhà nước, Chính phủ

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau gần 7 năm Việt Nam bị cảnh báo "thẻ vàng" về Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) những nỗ lực gỡ "thẻ vàng" của Việt Nam đã cải thiện rất nhiều. Trong thời gian gần đây, với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, các địa phương cũng tích cực hơn trong việc tham gia, cải thiện những khuyến nghị của Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu.

Các đại biểu tham dự cuộc họp Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU ngày 21/5 ngành Nông nghiệp.

Thông tin tại cuộc họp, ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư cho biết, Ủy ban châu Âu (EC) đã thay đổi lịch sang Việt Nam kiểm tra về chống khai thác IUU vào khoảng tháng 9, 10 năm nay, thay vì tháng 5 như dự kiến trước đó.

Chống khai thác IUU đã có sự chỉ đạo xuyên suốt từ Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Theo ông Nguyễn Quang Hùng, một trong những lý do phía EC lùi thời hạn kiểm tra, gỡ “thẻ vàng” IUU đó là: Ngày 4/4/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 37/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản. Ngày 5/4/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 38/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Hai Nghị định mới được ban hành với quy định chặt chẽ, chế tài xử phạt cao hơn được nhận định đã hoàn thiện các mảnh ghép trong việc gỡ ‘thẻ vàng’ IUU cũng như hướng đến ngành Thủy sản bền vững. Phía EC muốn xem xét việc triển khai thực thi pháp luật của Việt Nam với 2 Nghị định này ra sao.

Sau đó, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành Thủy sản. Chỉ thị huy động sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị vào lãnh đạo, chỉ đạo chống khai thác IUU.  

Ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư thông tin: Đoàn công tác của EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra trong khoảng tháng 9 hoặc tháng 10 năm 2024.

Triển khai kế hoạch từ nay đến trước thời điểm đoàn công tác EC sang Việt Nam kiểm tra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tham mưu Chính phủ chủ trì đi kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại các địa phương trong tháng 6/2024. Về phía bộ, hàng tháng sẽ có kế hoạch đi kiểm tra thực tế tại các tỉnh, thành phố ven biển.

Ngăn chặn giảm thiểu tối đa tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài

Về nhiệm vụ và giải pháp cấp bách cần thực hiện, ông Nguyễn Quang Hùng thông tin: Bằng mọi giải pháp làm sao ngăn chặn giảm thiểu tối đa tình trạng tàu cá vi phạm vào vùng biển nước ngoài chứ nếu vi phạm phải xử lý thật nghiêm quản lý tàu cá làm sao đảm bảo tất cả các tàu cá đi khai thác trên biển đảm bảo đủ điều kiện cái này, vai trò của Biên phòng các cảng cá rồi các cơ quan quản lý sản địa phương rất quan trọng các địa phương kiểm soát và lập danh sách để đảm bảo không đi khai thác vùng biển nước ngoài truy xuất nguồn gốc cần tăng cường kiểm soát xác nhận tại cảng cũng như chứng nhận tại các Chi cục và các doanh nghiệp phải đảm bảo 100 % xuất khẩu sang thị trường EC và các thị trường khác phải đảm bảo hợp pháp.

Tại cuộc họp, ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản đề nghị, trong đăng ký cấp phép tàu cá cần cập nhật thông tin Căn cước công dân của chủ tàu.

Liên quan đến việc cấp phép, đăng ký tàu cá, ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, thực hiện Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 năm 2024 và hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương về việc đồng bộ dữ liệu Nghề cá Quốc gia với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cục Thủy sản đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố ven biển chỉ đạo các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ đăng ký các tàu cá theo quy định tại Thông tư 06 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 23 quy định về đăng kiểm viên tàu cá; công nhận cơ sở đăng kiểm tàu cá; bảo đảm an toàn kỹ thuật tàu cá, tàu kiểm ngư; đăng ký tàu cá, tàu công vụ thủy sản; xóa đăng ký tàu cá và đánh dấu tàu cá.

Các địa phương cần rà soát, cập nhật, bổ sung đầy đủ, chính xác thông tin về tàu cá đang có trên hệ thống phần mềm cơ sở dữ liệu Nghề cá quốc gia, gồm: Dữ liệu đăng ký tàu cá, cấp mới, cấp lại giấy phép khai thác thủy sản... Lưu ý thông tin chính xác về địa chỉ, số Căn cước công dân của chủ tàu, điện thoại để thuận tiện cho việc đồng bộ hóa với dữ liệu dân cư do địa phương quản lý lên hệ thống phần mềm cơ sở dữ liệu Nghề cá Quốc gia, hoàn thành trước 30 tháng 5 năm nay.

“Triển khai Thông tư 06, phải rà soát lại toàn bộ dữ liệu của tàu cá. Đề nghị địa phương khi cấp phép đăng ký phải dùng dữ liệu Căn cước công dân, chỉ đạo song song vừa cấp hạn ngạch khai thác nhưng cũng phải rà soát, cập nhật, bổ sung đầy đủ, chính xác thông tin về tàu cá, muốn đồng bộ phải sử dụng dữ liệu Căn cước công dân. Việc áp dụng này ngoài việc sàng lọc thông tin của chủ tàu sẽ đồng bộ hóa với dữ liệu dân cư của Bộ Công an” - ông Trần Đình Luân đề nghị.

Tại cuộc họp, ông Phùng Đức Tiến  - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh: “Thực hiện triệt để, quyết liệt đồng bộ các giải pháp để gỡ thẻ vàng đối với thủy sản, các đơn vị chức năng cần bám sát 4 nhóm khuyến nghị của EC đã đưa ra đối với Việt Nam”. Theo đó, các thành viên Ban chỉ đạo phải đánh giá đúng thực trạng những vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện chống khai thác IUU để tham mưu lãnh đạo Bộ và Chính phủ đồng thời đôn đốc hướng dẫn các địa phương trong thực hiện Chỉ thị số 32 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành Thuỷ sản; Nghị quyết của Chính phủ cũng như các Chương trình, kế hoạch hành động chống khai thác IUU mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành.