Thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của chính trẻ em

Phiên họp giả định “Quốc hội Trẻ em” lần thứ nhất, năm 2023 do Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương đề xuất sáng kiến và phối hợp cùng Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Tổng Thư ký Văn phòng Quốc hội phối hợp tổ chức đã bế mạc trưa 10/9 tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội.

Phát biểu sau khi kết thúc phiên họp, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ vui mừng và ấn tượng đánh giá rất cao và nhiệt liệt chúc mừng thành công rất tốt đẹp của Phiên họp giả định “Quốc hội Trẻ em”; hoan nghênh Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương và các cháu thiếu nhi đã lựa chọn hai nhóm vấn đề rất có tính thời sự là “Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” và “Phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em” để thảo luận và kiến nghị.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, Đảng, Nhà nước và toàn xã hội luôn dành sự quan tâm, chăm lo đặc biệt cho trẻ em.

Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước về Quyền Trẻ em. Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp luật để khẳng định các quyền của trẻ em và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, của gia đình, nhà trường và xã hội trong chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

Biểu dương thành tích, sự nỗ lực của các cháu tham dự phiên họp giả định, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, dù tuổi còn nhỏ nhưng các cháu đã chịu khó tìm hiểu, nghiên cứu, thể hiện sự chững chạc, phong thái tự tin, có suy nghĩ chín chắn, sâu sắc khi đóng vai là những đại biểu Quốc hội, đóng vai là lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành trong điều hành, thảo luận và có nhiều đề xuất, kiến nghị rất xác đáng để giải quyết các vấn đề của trẻ em.

Chủ tịch Quốc hội mong các cháu thiếu nhi tiếp tục phấn đấu, có hoài bão, ước mơ, sau này đóng góp thật nhiều cho sự phát triển của đất nước; đồng thời bày tỏ hy vọng trong số các cháu tham dự chương trình hôm nay sẽ có nhiều cháu khi trưởng thành, qua quá trình rèn luyện, phấn đấu sẽ nhận được sự tín nhiệm của nhân dân, trở thành đại biểu Quốc hội thực sự.

"Chính sự thể hiện xuất sắc của các cháu hôm nay cho thấy Phiên họp Quốc hội Giả định là một mô hình rất có ý nghĩa và hiệu quả, nhằm thúc đẩy sự tham gia sớm của trẻ em vào các hoạt động chính trị, xã hội, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích của trẻ em, hướng cho trẻ em trở thành những công dân có trách nhiệm với đất nước, xã hội và khả năng trở thành những nhà lãnh đạo trong tương lai," Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội đồng thời nhấn mạnh: “Thực tế trên toàn cầu cũng cho thấy, tiếng nói của trẻ em đã lay động, thay đổi nhận thức của người lớn và góp phần làm thay đổi thế giới.

Ý kiến thảo luận của các cháu và đặc biệt là nghị quyết của phiên họp giả định hôm nay là cơ sở để Quốc hội, Chính phủ và các ban, ngành, đoàn thể nghiên cứu, tiếp thu, có sự chuẩn bị tốt hơn trong quá trình ban hành các chính sách pháp luật về các vấn đề có liên quan tới trẻ em, nhất là hai chủ đề của Phiên họp Quốc hội Trẻ em lần thứ nhất đã được lựa chọn thảo luận và ban hành nghị quyết.”

Sáng kiến tổ chức Phiên họp Giả định Quốc hội Trẻ em lần này là sự hưởng ứng thiết thực, là hoạt động quan trọng trước thềm Hội nghị Nghị sỹ Trẻ toàn cầu lần thứ 9 sẽ diễn ra từ 14-17/9 do Việt Nam đăng cai tổ chức.

Phiên họp đã thể hiện được vai trò tiên phong, sáng tạo của tổ chức Đoàn, Đội trong việc tạo môi trường phát huy quyền tham gia của trẻ em.

Tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện quyền trẻ em

Để tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, tổ chức Đoàn Thanh niên và các tổ chức chính trị-xã hội tiếp tục quan tâm, thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng các đại biểu dự Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em lần thứ nhất năm 2023. (Ảnh: Minh Đức/TTXVN)

Cụ thể, các cấp ủy Đảng, chính quyền tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em.

Theo Chủ tịch Quốc hội, hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, về phòng, chống bạo lực, xâm hại, tai nạn thương tích trẻ em đã được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, đã đem lại những kết quả tích cực trong thực tiễn.

Tuy nhiên, các vụ việc tiêu cực liên quan đến trẻ em vẫn xảy ra, các mối nguy hại đối với trẻ em, đặc biệt là trên môi trường mạng đang diễn biến với những hình thái phức tạp, khó lường.

Điều đó đòi hỏi việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách, pháp luật, các chương trình, đề án về chăm sóc, bảo vệ trẻ em, quan tâm, đầu tư các nguồn lực, cả về ngân sách và con người để tiếp tục thực hiện công tác trẻ em trong thời gian tới.

Các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, các tổ chức chính trị - xã hội, tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện quyền trẻ em và các quy định của pháp luật về chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, kịp thời tổ chức các phiên giải trình về những vấn đề thời sự cấp bách có liên quan đến trẻ em.

Trong quá trình xem xét, thông qua các dự thảo luật, pháp lệnh, nghị quyết, cần chú trọng thẩm tra các quy định bảo đảm quyền trẻ em.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng trong thời gian tới, cần nghiên cứu để đưa quy trình thẩm tra nội dung bảo đảm quyền trẻ em thành một khâu bắt buộc trong hoạt động lập pháp, tương tự như nguyên thẩm tra về bình đẳng giới hiện nay.

Cùng với đó, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ để giải quyết những vấn đề nổi lên trong công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, nhất là những vấn đề các em đã kiến nghị và ra nghị quyết tại phiên họp Quốc hội giả định lần thứ nhất; rà soát để hoàn thiện và chỉ đạo thực hiện các chính sách chăm lo cho trẻ em, nhất là trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết tật, trẻ em dân tộc thiểu số, con em công nhân, người lao động…

Thực hiện đồng công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em

Qua phiên họp giả định, từ các vấn đề các đại biểu trẻ em đã phát biểu, Chủ tịch Quốc hội muốn gửi gắm tới các bậc phụ huynh, những người chăm sóc trẻ em và mỗi gia đình cần nêu cao trách nhiệm trong quan tâm, nuôi nấng, dạy dỗ trẻ em, để trẻ em thực sự hạnh phúc, an toàn, được bày tỏ tiếng nói trong ngôi nhà của mình.

Gia đình cần quan tâm đến sức khỏe thể chất, tâm lý của trẻ em, tránh gây áp lực không hợp lý cho các em về học tập và cuộc sống.

Đối với các nhà trường, các thầy, cô hãy tạo điều kiện, môi trường giáo dục giúp các cháu mỗi ngày đến trường là một ngày vui, là một niềm vui, để thầy cô là người cha, người mẹ thứ hai của các cháu, thường xuyên lắng nghe ý kiến, nguyện vọng và đồng hành để các cháu không bị áp lực học hành, thi cử.

Cộng đồng xã hội dành những tình cảm, trách nhiệm và lòng yêu thương, sự quan tâm, nâng niu nhất nhất với trẻ em, bảo vệ trẻ em ở mọi lúc, mọi nơi, đó cũng là tiền đề để xây dựng một xã hội giàu lòng nhân ái, sẻ chia, tạo nên một thế hệ công dân tương lai có đầy đủ phẩm chất, trí tuệ góp phần xây dựng đất nước ta ngày càng phát triển.

Tại các địa phương, chính quyền các cấp cần đóng vai trò làm cầu nối, phối hợp giữa chính quyền, gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em.

Hội đồng Nhân dân, lãnh đạo các tỉnh, thành phố cần tăng cường các hoạt động đối thoại với trẻ em; nghiên cứu lồng ghép các chỉ tiêu phát triển trẻ em vào các chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương; bố trí ngân sách và nguồn lực để thực hiện các chương trình, dự án, đề án về công tác trẻ em.

Có giải pháp cụ thể nâng cao vai trò, trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của chính quyền và cán bộ làm công tác trẻ em cấp cơ sở.

Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương và các cấp bộ Đoàn, Đội cần tiếp tục phát huy vai trò là tổ chức đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; luôn thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo trong tham mưu, triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước một cách sinh động, hiệu quả đến với các đối tượng trẻ em. Chú trọng triển khai tốt các mô hình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em.

Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương chủ trì, phối hợp với các Ủy ban của Quốc hội và cơ quan liên quan định kỳ tiếp tục tổ chức ngày càng tốt hơn Phiên họp giả định “Quốc hội Trẻ em” để lắng nghe, giải quyết những nguyện vọng, kiến nghị của trẻ em cả nước.

Đánh giá mô hình hiệu quả này cần được tiếp tục phát huy, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội luôn sẵn sàng ủng hộ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương phối hợp tổ chức ngày càng tốt hơn

Chính phủ, các bộ, ngành, lãnh đạo các địa phương đặc biệt quan tâm, đảm bảo đầy đủ các điều kiện để Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương và các cấp bộ Đoàn, Đội thực hiện tốt nhiệm vụ tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của chính trẻ em.

Kết thúc bài phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chúc các đại biểu dự "Quốc hội Trẻ em" và qua diễn đàn tới các cháu thiếu nhi trong cả nước luôn chăm ngoan học giỏi, thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, không ngừng rèn luyện, phấn đấu, thực sự trở thành “Chủ nhân của đất nước,” tích cực phát huy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của trẻ em, thực hiện tốt quyền và bổn phận của mình, chung tay góp sức hiện thực hóa mục tiêu khát vọng hùng cường đưa dân tộc Việt Nam vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn./.