Bí quyết giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt

 Hạn chế bia rượu, đồ ăn ngọt

Hệ tiêu hóa ở người bao gồm đường tiêu hóa cộng với cơ quan phụ trợ tiêu hóa (lưỡi, tuyến nước bọt, tụy, gan và túi mật). Khoa học chứng minh, 95% vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh xâm nhập cơ thể qua đường tiêu hóa, đường ruột được cấu tạo đặc biệt để phù hợp với chức năng hấp thụ dinh dưỡng và miễn dịch tự nhiên, gồm các nhung mao và vi nhung mao, tạo nên diện tích tiếp xúc lên đến 40 - 50m². Hệ nhung mao kết hợp với hệ vi sinh đường ruột tạo nên một hàng rào bảo vệ tự nhiên ngăn các vi khuẩn gây bệnh xâm nhập máu.

Ngoài ra tại đường ruột có rất nhiều các tế bào miễn dịch. Có thể nói miễn dịch đường ruột là pháo đài quan trọng và lớn nhất của cơ thể để chống lại tác nhân gây bệnh. Đường ruột khỏe mạnh chúng ta sẽ ăn ngon, ngủ tốt và không ốm vặt.

Mặc dù hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe như vậy nhưng không phải ai cũng biết cách bảo vệ hệ tiêu hóa. Theo chuyên gia bác sĩ Vũ Trường Khanh - Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai  thì vào dịp Tết, nhiều người thường ăn uống không đúng bữa, bỏ bữa, ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ, bánh kẹo ngọt, uống quá nhiều rượu bia, chất kích thích... Đây là những nguyên nhân ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa.

Bác sĩ Khanh cho biết, dịp Tết bệnh viện thường tiếp nhận nhiều bệnh nhân gặp phải bệnh viêm tụy cấp do rượu và xơ gan do rượu gây biến chứng xuất huyết tiêu hóa ồ ạt.

 “Nhiều trường hợp bệnh nhân nghiện rượu đã bị xơ gan, viêm gan rồi thì vào dịp Tết họ dễ quá chén, nghiện lại. Đây là điều rất nguy hiểm, kể cả chọn loại bia rượu tốt nếu sử dụng liều lượng lớn vẫn rất có hại. Bình thường trong rượu ethanol không gây tổn thương gan nếu lượng không quá nhiều. Nhưng phần lớn ethanol qua gan chuyển hóa thành Acetaldehyde đây chính là chất gây độc kể cả rượu được sản xuất trên dây chuyền của nhà máy. Điều này lý giải lý do tại sao kể cả uống rượu vang hay whisky, bia kéo dài vẫn gây xơ gan giống như nhau. Nhiều trường hợp uống nhiều còn xuất hiện tình trạng xuất huyết tiêu hóa ồ ạt.

PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh - Phó Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng, sau Tết hệ đường ruột của đa phần người dân bị rối loạn. Lý do là do chúng ta ăn uống không ra bữa và chất lượng bữa thay đổi thường xuyên.

Với các bệnh mạn tính đang âm thầm tiến triển thì dịp Tết dễ tiến triển bộc phát ra, hay gặp nhất là vấn đề cao huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu đến thời điểm này tiến triển do vấn đề ăn uống, đường máu tăng lên, mỡ máu cũng vậy, những bệnh dạ dày, trào ngược dạ dày... chưa kể thêm rượu bia sử dụng trong dịp này nhiều.

Theo PGS. TS Ninh, người dân nên uống rượu vừa phải, uống loại rượu có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Uống xong cần uống cốc nước lọc để đào thải nhanh hơn, cần ăn chút gì để có tinh bột, chất đạm để quá trình hấp thu của rượu chậm lại đỡ say hơn, nếu để bụng đói, cồn cào thì sẽ hấp thu nhanh dễ say, ăn thêm một vài hoa quả như bưởi, cam làm kìm hãm quá trình hấp thu rượu. Cũng có thể uống một vài loại nước mát gan, thải độc của đông y.

Với những người vốn có bệnh đường tiêu hóa như bệnh dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, đại tràng, hội chứng ruột kích thích, ngày Tết ăn uống, đi lại nhiều hoặc căng thẳng cũng là yếu tố gây nhiều triệu chứng khó chịu ở những người mắc bệnh dạ dày, đại tràng, các bệnh rối loạn đường tiêu hóa. 

Duy trì thói quen ăn uống khoa học, luyện tập thể dục

Để hạn chế các bệnh lý ở trên, theo các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa người dân cần duy trì chế độ ăn uống từ thực vật tự nhiên rất có lợi cho hệ thống tiêu hóa.

Hạn chế uống bia rượu, chất kích thích. Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn nướng... Tăng cường ăn chất ăn rau củ, chứa nhiều chất xơ: Ví dụ như: Chuối; rau; củ... Theo nghiên cứu, mỗi quả chuối cung cấp khoảng 15-20% lượng chất xơ cần thiết hàng ngày. Ngoài ra, loại quả này còn chứa fructooligosacarit, một hợp chất tự nhiên có lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn có lợi. Các vi khuẩn có lợi - được gọi là men vi sinh, chịu trách nhiệm cho vô số các hoạt động trong cơ thể bạn, bao gồm tiêu hóa và đào thải thức ăn.

Ngoài ra, mọi người có thể tăng cường rau xanh vì đây cũng là thực phẩm giúp cho hệ tiêu hóa của bạn khỏe mạnh. Rau xanh giúp tăng cường lượng nước và chất xơ cao, lượng carbohydrate và đường tương đối thấp. Các loại thực phẩm như cải xoăn, rau bina và cỏ linh lăng đều là những lựa chọn tốt để tích hợp vào chế độ ăn uống. Mầm bông cải xanh cũng có khả năng kích thích các enzyme giải độc cho hệ thống tiêu hóa.

Người dân cũng nên thực hiện cách ăn uống khoa học, không vừa ăn vừa làm việc hay vừa ăn vừa xem tivi. Thực hiện nhai kỹ khi ăn.

Ngoài ra, trước sau khi ăn 1 tiếng nên uống một cốc nước. Điều này giúp ích cho việc tiêu hóa, đặc biệt khi bạn muốn giảm cân vì nước sẽ cho ta cảm giác no bụng hạn chế tình trạng ăn quá mức. Ngược lại trong khi ăn thì nên uống ít nước, nếu cảm thấy khát nước mới uống một chút vì nếu uống nhiều làm giảm vị giác, gây nên tình trạng chán ăn.

Nhiều người nghĩ rằng để bảo hệ đường tiêu hóa thì chỉ cần duy trì thói quen ăn uống khoa học, nhưng ít ai biết rằng duy trì lối sống tích cực, vui vẻ, thường xuyên tập thể dục cũng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Vì thế để giúp cho hệ tiêu hóa là thực hiện các bài tập thể dục đơn giản hàng ngày. Đại tràng làm việc hiệu quả hơn khi cơ bụng khỏe và liên tục hoạt động. Gập bụng là một bài tập tuyệt vời để tăng cường các cơ bụng, còn đi bộ đơn giản có thể giữ cho hệ thống tiêu hóa của bạn khỏe mạnh bằng cách cải thiện lưu lượng máu đến ruột và ruột kết. Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ đi bộ hàng ngày có nguy cơ mắc ung thư ruột thấp hơn 31%. 

Probiotic có tác dụng điều hòa nhu động ruột; ngăn ngừa tiêu chảy và táo bón; giúp duy trì và cân bằng lượng khuẩn có lợi và khuẩn gây hại trong đường ruột. Giúp giảm độc tố trong ruột, tăng cường hệ miễn dịch… Probiotic có trong một số thực phẩm như: Chuối, bột yến mạch, mật ong, kim chi, pho mát… người dân có thể ăn trực tiếp sản phẩm này để bổ sung lượng Probiotic cho cơ thể.