Công tác Hội

Phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp đến 2030:

Dấu ấn mới về vai trò của tổ chức Hội

Nhóm PV - 07:15 31/03/2024 GMT+7
(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày 20/02/2024 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 182/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án “Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp đến năm 2030”, Tạp chí Nông thôn mới đã ghi lại ý kiến và đề xuất giải pháp của cán bộ Hội các cấp trong việc triển khai thực hiện Đề án này.

Ông Trần Tiến Sỹ - Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Bình:
“Phát triển kinh tế tập thể - hướng đi tất yếu”

Nhằm góp phần thay đổi nhận thức, đổi mới toàn diện về nội dung, hình thức hợp tác, liên kết phù hợp với từng vùng, lĩnh vực; củng cố và xây dựng các tổ hợp tác (THT), hợp tác xã (HTX) hoạt động có hiệu quả, Hội Nông dân tỉnh Quảng Bình từng bước nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên nông dân về bản chất kinh tế tập thể, vai trò, vị trí của kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã kiểu mới trong nền kinh tế thị trường.
Để vấn đề kinh tế tập thể đi đúng hướng trước hết cần phải khắc phục được tính tự phát, tính nhỏ lẻ của kinh tế hộ. Đặc biệt, đối với những vùng kinh tế khó khăn, vùng sản xuất kinh tế nông nghiệp không có nhiều thuận lợi thì càng phải đi trước, từng bước chú trọng về đầu ra. Hơn nữa, các HTX cần phải thay đổi cách thức, phương thức làm ăn, hoạt động theo cơ chế thị trường cần phải khắc phục cho được tình trạng như HTX trước đây là không phải sản xuất những gì mình có mà cần bám sát nhu cầu của thị trường để làm ra sản phẩm đáp được thị hiếu tiêu dùng. 

Song song với đó, điều kiện cần để kinh tế tập thể vững bước với thời cuộc công nghệ số như hiện nay thì vai trò hệ thống Ban quản trị của HTX cần được phát huy. Bởi các HTX thành công là nhờ Ban quản trị đã làm tốt vai trò đầu tàu, cái cốt lõi quyết định sự thành công trong quản lý, kinh doanh của các HTX. Để từ đó tránh được tâm lý ỷ lại ảnh hưởng đến sức phấn đấu của các HTX. Tồn tại này cần khắc phục triệt để và thay vào đó là sự chủ động trong kế hoạch, định hướng sản xuất, chủ động kết nối với các bên như doanh nghiệp, ngân hàng,…để sẵn sàng giải quyết những vướng mắc, khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Muốn thành công ở nền kinh tế thị trường hội nhập cần phải có sự liên kết bền chặt cả trong sản xuất và đầu ra. Dù muốn hay không thì sự phối hợp, liên kết giữa HTX với một số doanh nghiệp là điều kiện không thể thiếu đối với phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp hiện nay để họ dẫn dắt mình trong vấn đề tiêu thụ nông sản, đưa sản phẩm mình làm ra đến với thị trường tiêu thụ rộng lớn. Thực tế chứng minh, chỉ khi Ban Quản trị năng động, sáng tạo, chủ động tìm kiếm thị trường tiêu thụ thì Hợp tác xã sẽ hoạt động hiệu quả và phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, môi trường sinh hoạt trong phát triển kinh tế tập thể là phải đồng lòng, thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm của các thành viên, bám sát cơ chế hoạt động của tập thể. Để các mô hình kinh tế tập thể phát huy được hiệu quả cần dựa trên lợi thế so sánh của từng vùng để lựa chọn sản phẩm phù hợp, qua đó thay đổi dần nhận thức, tập quán của người dân từ sản xuất truyền thống sang sản xuất sản phẩm hàng hóa chất lượng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu, tiến tới nền nông nghiệp xanh.
Mô hình THT, HTX là bước khởi điểm cho kinh tế tập thể phát triển, hàng năm Hội Nông dân tỉnh Quảng Bình luôn chú trọng đến công tác hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình điển hình sản xuất, kinh doanh có hiệu quả; phối hợp với các sở, ngành tuyên truyền, vận động nông dân tham gia các hình thức kinh tế tập thể; xây dựng kế hoạch hỗ trợ và nhân rộng mô hình kinh tế tập thể cho hội viên nông dân. Chỉ tính riêng năm 2023, Hội đã hướng dẫn và thành lập 05 hợp tác xã, 41 tổ hợp tác.
Thực hiện Quyết định 182/QĐ-TTg ngày 20/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp đến năm 2030”, Hội Nông dân tỉnh Quảng Bình xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên nông dân về bản chất kinh tế tập thể; Nâng cao năng lực tổ chức quản lý, điều hành hợp tác xã, tổ hợp tác, chi hội nghề nghiệp, tổ hội nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ Hội cơ sở, hội viên nông dân đang là cán bộ, thành viên hợp tác xã, tổ hợp tác, chi hội nghề nghiệp, tổ hội nghề nghiệp; xây dựng lộ trình sát với điều kiện thực tiễn của địa phương tập trung khai thác chất lượng các loại hình kinh tế tập thể một cách bền vững, hiệu quả trong nông nghiệp, nông thôn.
Quyết định số 182/QĐ-TTg được ban hành khẳng định vai trò quan trọng của tổ chức Hội Nông dân trong tham gia phát triển kinh tế tập thể. Ở đâu kinh tế tập thể phát triển tốt thì vai trò của Hội càng được khẳng định, tổ chức Hội càng phát triển vững mạnh, 2 yếu tố này có mối quan hệ biện chứng với nhau. Chính phát triển kinh tế tập thể sẽ nâng cao giá trị, năng suất, chất lượng, hiệu quả sản phẩm nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nông dân, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới.
Ông Nguyễn Văn Bàn - Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Bến Tre:
“8 nhiệm vụ Hội ND các cấp Bến Tre tập trung triển khai thực hiện trong thời gian tới”

Để ngày càng phát huy, nâng cao vai trò của Hội Nông dân trong tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp, Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh Bến Tre sẽ tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm chỉ của Đảng, Nhà nước và Hội cấp trên; đặc biệt là Nghị quyết số 46-NQ/TW, ngày 20 tháng 12 năm 2023 của Bộ Chính trị “Về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới” và Quyết định số 182/QĐ-TTg, ngày 20 tháng 02 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Đề án “Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp đến năm 2030”. Đồng thời, các cấp Hội sẽ tích cực, chủ động tham mưu, phối hợp, triển khai thực hiện tốt các nội dung sau:
Tổ chức tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, góp phần thay đổi tư duy của hội viên nông dân nói riêng và người dân nói chung, xác định rõ muốn sản xuất xuất nông nghiệp hiệu quả và bền vững thì tất yếu phải phát triển chuỗi giá trị nông sản và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng để họ chủ động, tự giác tham gia các hình thức tổ chức sản xuất HTX, THT.
Tăng cường nghiên cứu - ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất - kinh doanh nhằm tăng năng suất, chất lượng nông sản, độ đồng đều để tạo ra những sản phẩm đủ mạnh, đủ sức cạnh tranh để xây dựng, quảng bá các nhãn hiệu mới và phát triển thương hiệu nông sản chủ lực; chú trọng phát huy tốt vai trò của nhà khoa học trong việc nghiên cứu, hỗ trợ đẩy nhanh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và triển khai đầy đủ, đồng bộ, kịp thời các chính sách hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ cho nông dân, THT, HTX và doanh nghiệp. Hỗ trợ xây dựng các mô hình HTX hiệu quả, điển hình trong ứng dụng công nghệ, kỹ thuật sản xuất mới để làm cơ sở trình diễn, học tập.  

Phối hợp hướng dẫn, hỗ trợ xây dựng thương hiệu nông sản của tỉnh; xây dựng và triển khai các chiến lược phát triển nhãn hiệu, thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, sản phẩm OCOP tại các HTX, THT nông nghiệp nhằm tạo vùng nguyên liệu sạch, đạt chứng nhận nhằm mục đích phục vụ cho thị trường xuất khẩu. Tập trung cung cấp các thông tin về dự báo tình hình thị trường, cơ hội kinh doanh, tình hình cung - cầu hàng hóa, xu thế tiêu dùng, các tiêu chuẩn thị trường, các tiêu chí đối với sản phẩm đó ở các thị trường khác nhau, … thông qua các phương tiện truyền thông trực tuyến và truyền thống để các HTX, THT có thể tiếp cận; cập nhật, trao đổi thông tin. Tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ các HTX, THT quảng bá, tìm kiếm thị trường tiêu thụ, củng cố thị trường trong nước, tổ chức đoàn giao thương kết hợp với tổ chức hội nghị giao thương, tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước để tăng cường hiệu quả xúc tiến mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm phù hợp.
Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản trị và chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ HTX, THT. Trên cơ sở khảo sát nhu cầu đào tạo của các hợp tác xã để liên kết đào tạo, tập huấn phù hợp; Tập trung nội dung thiết thực, áp dụng thực tế công tác quản lý tại các HTX, THT, nhất là công tác quản lý tài chính; Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ lao động trẻ về làm việc tại các HTX, THT.
Quan tâm hỗ trợ các chính sách về đất đai, nguồn nhân lực cho HTX, THT tham gia liên kết theo chuỗi giá trị hoạt động hiệu quả. Tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX, THT tiếp cận vốn vay và các dịch vụ ngân hàng để phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
Các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh quan tâm mở rộng liên kết theo chuỗi ngành hàng với HTX, THT. Thông qua liên kết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, THT nông nghiệp, phát triển dịch vụ. Đồng thời, hình thành mô hình HTX, THT có sản phẩm liên kết bền vững với doanh nghiệp, được chứng nhận chất lượng hướng đến sản xuất, kinh doanh có lợi nhuận, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, đời sống của thành viên và người dân ở nông thôn.
Hội Nông dân các cấp tiếp tục thường xuyên quán triệt, phát huy vai trò của Hội trong công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của hội viên, nông dân về bản chất, vai trò của kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã kiểu mới, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên mang tính đột phá; vận động hội viên, nông dân tham gia HTX, THT đảm bảo thực chất, hiệu quả; Phấn đấu thực hiện thắng lợi chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Hội Nông dân tỉnh nhiệm kỳ 2023 - 2028 đề ra là phát triển mới 40 HTX, 180 THT.
Hội Nông dân tỉnh tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền, phối hợp với các ngành chức năng, doanh nghiệp của tỉnh tiếp tục quan tâm hỗ trợ kinh tế tập thể hoạt động ngày càng vững mạnh, hiệu quả, góp phần tạo sinh kế, việc làm, nâng cao thu nhập, nông dân vươn lên khá, giàu.

Bà Trần Thị Oanh - Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Lâm Đồng:
“Kinh tế tập thể góp phần cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững”

Trong lĩnh vực nông nghiệp, kinh tế tập thể có ý nghĩa rất quan trọng trong liên kết, hợp tác thông qua các mô hình hợp tác xã, liên minh hợp tác xã đã dẫn đến sự ra đời của các khu sản xuất tập trung, các vùng nguyên liệu, cánh đồng mẫu lớn và các chuỗi liên kết sản xuất…
Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16 tháng 6 năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương khẳng định mục tiêu tổng quát “Phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân với nhiều mô hình hợp tác, liên kết trên cơ sở tôn trọng bản chất, giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể, thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ gia đình, cá nhân và tổ chức tham gia; góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, hộ gia đình, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”. 

Thời gian qua, nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác sau khi được các cấp Hội Nông dân tỉnh Lâm Đồng hỗ trợ thành lập đã làm ăn có lãi, tạo thêm nhiều công ăn việc làm và sản phẩm nông sản chất lượng, an toàn, xây dựng được các thương hiệu sản phẩm OCOP. 
Các mô hình hợp tác xã nông nghiệp tổ chức sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị ngày càng tăng, nhiều hợp tác đã đăng ký sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn VietGAP. Tuy vậy, các hợp tác xã hiện nay còn gặp không ít khó khăn, thách thức cả về vốn, đất đai, tiêu thụ nông sản cho đến năng lực quản trị, cơ chế, chính sách để vận hành, hoạt động của các hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp.
Nhận thức đúng, đầy đủ về bản chất, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện yêu cầu này, Hội Nông dân các cấp cần tăng cường phối hợp với các ngành liên quan; vận động, hướng dẫn thành lập các chi, tổ hội nông dân nghề nghiệp làm tiền đề phát triển Tổ hợp tác, Hợp tác xã vận động nông dân nhanh chóng ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đồng thời, huy động được nguồn lực của xã hội; phát huy và nâng cao hơn nữa vai trò của Hội Nông dân các cấp trong việc tham gia phát triển kinh tế tập thể, khuyến khích những cách làm mới, hình thành các chuỗi liên kết bền vững.
Tập trung nghiên cứu, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các hợp tác xã, không đùn đẩy trách nhiệm với những vấn đề thuộc về cơ chế, chính sách về hợp tác xã. Ưu tiên nguồn lực, bố trí kinh phí, cán bộ Hội theo dõi các nội dung về đổi mới phát triển kinh tế tập. Cần tăng cường hợp tác quốc tế để thu hút các nguồn lực hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong nông nghiệp và mở rộng thị trường, giới thiệu tiêu thụ sản phẩm của các hợp tác xã; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nguồn nhân lực các tổ chức kinh tế tập thể do Hội Nông dân tuyên truyền, vận động, hướng dẫn thành lập. Xây dựng cơ chế, chính sách để đào tạo, bồi dưỡng, thu hút đội ngũ tri thức trẻ về làm việc tại các hợp tác xã, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong xây dựng chuỗi giá trị, hội nhập quốc tế.
Ngoài ra, các hợp tác xã phải chủ động, sáng tạo, đổi mới trong cách nghĩ, cách làm, chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, tích hợp đa giá trị; các sản phẩm làm ra phải có thương hiệu, chất lượng cao, đáp ứng được thị trường trong nước và thế giới, nhất là gắn với thương hiệu Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Hội Nông dân nên tạo thành sân chơi bổ ích cho người nông dân trong việc chia sẻ, đề xuất các kinh nghiệm trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh; đồng thời nêu những đề xuất, kiến nghị để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các bộ, ngành, địa phương kịp thời có giải pháp, chính sách tháo gỡ.
Ông Dương Hùng Dũng - Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng:
“Nâng cao vai trò của nông dân Cao Bằng trong phát triển kinh tế tập thể”

Quyết định số 182/QĐ-TTg được ban hành đã góp phần khẳng định vai trò quan trọng của tổ chức Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng trong tham gia phát triển kinh tế tập thể, góp phần thúc đẩy ngành Nông nghiệp Cao Bằng ngày một phát triển. Quyết định rất thiết thực với nông dân và hội viên nông dân trên cả nước nói chung và tỉnh Cao Bằng nói riêng, từ đó sẽ thúc đẩy hội viên nông dân trong phát triển kinh tế tập thể, góp phần đưa nông nghiệp và các sản phẩm nông nghiệp tỉnh Cao Bằng ngày một phát triển.
Thời gian qua việc phát triển các chi, tổ hội, tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp đã được các cấp Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng tích cực triển khai và trở thành 01 trong số những nhiệm vụ thường xuyên của các cấp Hội trong tỉnh. 

Đặc biệt những năm qua các cấp Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng đã tích cực triển khai Dự án kinh doanh nông hộ tỉnh Cao Bằng; Theo đó Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng đã vận động hội viên nông dân, nông dân thành lập được 718 nhóm tổ hợp tác, từ đó các nhóm tổ hợp tác đã phát huy được vai trò của mình, đóng góp tích cực trong phát triển nông nghiệp, nông sản của địa phương.
Có thể thấy rằng các mô hình kinh tế tập thể, nhóm tổ hợp tác ở Cao Bằng khi được Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng hỗ trợ từ việc thành lập đến triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh thì đã gắn kết được nông dân với nông dân; từ đó hội viên nông dân Cao Bằng đã cùng nhau phát triển sản xuất nghiệp, giảm thiểu tác động tiêu cực của thị trường, nâng cao giá trị hàng hóa, tạo ra vùng sản xuất tập trung kết nối thị trường, góp phần tăng thu nhập cho hội viên, nông dân
Bên cạnh đó trong quá trình hoạt động, giải ngân nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ Nông dân, Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng cũng luôn tích cực vận các hội viên nông dân thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã.
Từ khi thành lập được các chi, tổ hội nghề nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã, các thành viên đã được Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng tập huấn, đào tạo… từ đó rất nhiều các tổ trưởng, nhóm trưởng đã phát huy được khả năng của mình, đặc biệt là tìm đầu ra tiêu thụ nông sản cho các thành viên.
Cùng với việc vận động, hướng dẫn, hỗ trợ thành lập, để nâng cao vai trò của nông dân Cao Bằng trong tham gia phát triển kinh tế tập thể thì cần kết hợp lồng ghép với các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn gắn với xây dựng chi, tổ hội Nông dân nghề nghiệp… qua đó sẽ góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống cho hội viên, nông dân, đẩy mạnh các phong trào nông dân phù hợp với Điều lệ của Hội Nông dân Việt Nam và quy định của pháp luật. 

Tin cùng chuyên mục
Tin khác