Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội Nông dân Việt Nam

Thực trạng tình hình đội ngũ cán bộ Hội

Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, trực tiếp sáng lập và lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do cho dân tộc; Người luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác cán bộ, coi đó là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn coi trọng công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định:

Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, phải thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đổi mới công tác cán bộ gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng…. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã xác định mục tiêu tổng quát: …Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược có phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; đủ về số lượng, có chất lượng và cơ cấu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc...  
Quán triệt và thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác các bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ, Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam (khoá VII) đã xác định quan điểm, mục tiêu về xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội Nông dân Việt Nam trong thời kỳ mới đó là: Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng của Đảng ta, để làm tốt công tác cán bộ nhằm xây dựng Hội Nông dân Việt Nam trong sạch, vững mạnh vì mục tiêu chiến lược phát triển nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh, hiện đại. Công tác cán bộ có vai trò quyết định đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội, là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng và xây dựng Hội, có ý nghĩa quyết định sự thành công của công tác Hội và phong trào nông dân, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Hội Nông dân Việt Nam

Xây dựng đội ngũ cán bộ là việc thực hiện tốt tất cả các khâu của công tác cán bộ để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của Hội với cơ cấu hợp lý theo yêu cầu tiêu chí “thật sự tin dân, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân, có trách nhiệm với dân”; “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm” theo tư tưởng dân vận của Bác Hồ, bảo đảm tính kế thừa, ổn định và phát triển, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới”. 

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội Nông dân Việt Nam là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt trong công tác xây dựng Hội để chuẩn hóa phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, phong cách công tác, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực và kỹ năng công tác vận động quần chúng của mỗi cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý nhằm tập hợp được hội viên, nông dân; góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc và mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với giai cấp nông dân, không ngừng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Hội trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 

Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng trong những năm qua các cấp uỷ và Hội Nông dân luôn quan tâm chăm lo đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị. Đến nay trên 91% cán bộ Hội Nông dân cấp tỉnh, 97% cán bộ Hội Nông dân cấp huyện, 74% chủ tịch Hội Nông dân cấp xã có trình độ cao đẳng, đại học trở lên; trên 68% cán bộ Hội Nông dân cấp tỉnh, 89% cán bộ Hội Nông dân cấp huyện, 91% chủ tịch Hội Nông dân cấp xã có trình độ trung cấp chính trị trở lên. Đội ngũ cán bộ Hội ngày càng trưởng thành về nhiều mặt, trình độ học vấn và phương pháp vận động quần chúng từng bước được nâng cao, có bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo đức cách mạng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, trung thành với Đảng, gắn bó mật thiết với nông dân, có nhiều đóng góp tích cực và hiệu quả vào công cuộc phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Năng lực lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ có những chuyển biến tích cực; chất lượng lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ ngày càng được nâng cao; luôn gương mẫu, nói đi đôi với làm và sâu sát cơ sở, hiểu nông dân, có trách nhiệm cao với nông dân, nhiều đồng chí lãnh đạo, quản lý của Hội có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, tạo nên những mô hình tiêu biểu trong công tác Hội và phong trào nông dân, được cấp ủy và cán bộ, hội viên nông dân tín nhiệm, đánh giá cao. 

Trước yêu cầu nhiệm vụ chính trị mới, trước xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tổ chức bộ máy và chất lượng đội ngũ cán bộ của Hội hiện nay cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ chính trị của Hội. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ Hội cũng còn một số hạn chế, bất cập: Nhiều cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chưa được đào tạo bài bản, có hệ thống về công tác vận động quần chúng, nắm phương pháp luận và kỹ năng công tác chưa chắc; trình độ ngoại ngữ và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế còn nhiều hạn chế; năng lực, trình độ chuyên môn của một số cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Hội (khoảng 55% cán bộ chủ chốt cấp xã chủ yếu là phó chủ tịch chưa đạt chuẩn về trình độ chuyên môn) nhất là về kiến thức sản xuất nông nghiệp, quản lý kinh tế, quản lý xã hội, tin học; một số cán bộ Hội lãnh đạo, quản lý thiếu tự giác tu dưỡng, rèn luyện, vi phạm khuyết điểm phải xử lý kỷ luật; nhiều cán bộ làm công tác xây dựng Hội còn hạn chế về kiến thức, thiếu thực tiễn, thiếu gương mẫu, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ. Công tác tự học, tự cập nhật kiến thức mới chưa được quan tâm thường xuyên. 

Công tác cán bộ còn nhiều hạn chế, bất cập: Công tác phát hiện, tuyển chọn, sử dụng cán bộ có đức, có tài nhất là cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số chưa được chú trọng, dẫn đến thiếu cơ cấu hợp lý về vùng miền, giới tính, dân tộc thiểu số, liên thông. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa được quan tâm đúng mức, chưa gắn với đánh giá cán bộ một cách thực chất và gắn với các sản phẩm cụ thể, chưa khắc phục được tính cảm tính và nể nang, dễ dãi và định kiến. Công tác thi đua, khen thưởng, chế độ chính sách chưa tạo được động lực phấn đấu làm việc tốt, đã hạn chế tính chủ động, tích cực, sáng tạo và tự giác của cán bộ.

Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội 

Xuất phát từ thực trạng tình hình đội ngũ cán bộ Hội, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội Nông dân Việt Nam gồm:

Thứ nhất, về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Đẩy mạnh đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng và tăng cường xã hội hóa công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Đổi mới, cập nhật nội dung chương trình, tài liệu bồi dưỡng, đảm bảo tính khoa học, liên thông và có tính kế thừa, phù hợp với đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, bồi dưỡng. Tiếp tục đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Hội, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng thông qua hoạt động thực tiễn và hướng dẫn kèm cặp. Đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng xác định người học là trung tâm; nâng cao năng lực thông qua hoạt động thực tiễn và hướng dẫn kèm cặp. Triển khai xây dựng Đề án Đào tạo, nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cán bộ chuyên trách Hội Nông dân Việt Nam.

Tạo môi trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thông qua hoạt động thực tiễn: Tiếp tục đổi mới, sắp xếp, củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức bộ máy và cán bộ tinh gọn, hoạt động hiệu quả; tập trung vào các nội dung đổi mới đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền gắn với tổ chức các hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên nông dân; định kỳ tổ chức gặp gỡ, đối thoại với hội viên, nông dân; phát động, tổ chức các phong trào, hoạt động thiết thực, cụ thể của Hội Nông dân cơ sở để cán bộ được rèn luyện và trưởng thành.

Khuyến khích phong trào tự học tập, tự nghiên cứu, trao đổi kỹ năng nghiệp vụ: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “học để biết, học để làm việc, học để phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân, học để làm người”. Cán bộ Hội phải tự rèn luyện, tự nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, những kiến thức mới, kỹ năng cơ bản, cần thiết nhất là về nghiệp vụ công tác Hội, kỹ năng, phương pháp công tác nông vận, kiến thức về pháp luật, khoa học, kỹ thuật nông nghiệp, quản lý kinh tế, khả năng vận động, thuyết phục, đối thoại với nông dân... để đáp ứng yêu cầu công tác Hội trong thời kỳ mới. Tự học tập, rèn luyện bền bỉ suốt đời là con đường cơ bản tự vươn lên hoàn thiện mình. Quá trình tự hoàn thiện, tự giáo dục, tự rèn luyện không phải nhất thời mà là quá trình tự giác phấn đấu thường xuyên, liên tục, có mục đích, có kế hoạch, bám sát tình hình để điều chỉnh, thích nghi với công việc. 

Thứ hai, về công tác tuyển chọn, bố trí sử dụng cán bộ: Thực hiện chặt chẽ quy trình xét tuyển, thi tuyển, tiếp nhận, tuyển dụng cán bộ theo hướng đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường tự chủ cho người đứng đầu cơ quan. Có chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ, nhất là cán bộ trẻ, đã qua thực tiễn có uy tín, kinh nghiệm, trưởng thành từ các phong trào quần chúng làm công tác mặt trận, đoàn thể và sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ. Hoàn thiện các quy định, quy chế về công tác cán bộ, bảo đảm sự liên thông, liên kết giữa các khâu trong công tác cán bộ Hội. Hoàn thiện và triển khai hệ thống danh mục, vị trí việc làm, khung năng lực cán bộ Hội gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ Hội các cấp, bảo đảm bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc. Đổi mới công tác tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức. Thí điểm thi tuyển cấp lãnh đạo quản lý Hội các cấp.

Thứ ba, về công tác điều động, luân chuyển cán bộ: Phải bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy vai trò, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo và người đứng đầu. Giải quyết hài hoà giữa luân chuyển cán bộ để đào tạo với bố trí, sử dụng nguồn cán bộ tại chỗ; vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trước mắt, vừa đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ lâu dài, chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận. Quan tâm cán bộ trẻ, trong quy hoạch, có triển vọng phát triển; lựa chọn, phát hiện cán bộ trẻ có năng lực nổi trội. Tạo môi trường, điều kiện cho cán bộ phát huy năng lực, sở trường, chuyên môn, rèn luyện, tích luỹ kinh nghiệm; đồng thời quản lý, giám sát đối với cán bộ luân chuyển.

Xây dựng Đề án luân chuyển cán bộ đi địa phương, cơ sở: Đối với Trung ương Hội, phối hợp với cấp ủy, thí điểm luân chuyển xuống tỉnh 3 năm để rèn luyện thêm kinh nghiệm. Đối với Hội Nông dân các tỉnh, thành phố: Trước mắt thí điểm luân chuyển dọc theo hệ thống, phối hợp và thống nhất với cấp ủy địa phương đưa cán bộ Hội Nông dân cấp huyện hoặc Hội Nông dân cấp tỉnh về làm chủ tịch Hội cơ sở hoặc chủ tịch Hội cơ sở lên công tác tại Hội Nông dân cấp huyện hoặc Hội Nông dân cấp tỉnh có thời hạn (6 tháng, 1 năm).

Thực hiện tốt chế độ chính sách đối với cán bộ luân chuyển: Tạo điều kiện thuận lợi, bố trí nơi ở, hỗ trợ đi lại, sinh hoạt phí (nếu có) đối với cán bộ luân chuyển. Trường hợp cán bộ luân chuyển đảm nhiệm chức danh có chế độ, phụ cấp chức vụ thấp hơn chức danh đảm nhiệm trước khi luân chuyển thì được bảo lưu theo quy định.

Thứ tư, tiếp tục đổi mới công tác đánh giá cán bộ: Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá cụ thể đối với cán bộ Hội ở từng cấp, đánh giá đúng thực chất, công tâm, khách quan. Phải đánh giá cả năng lực, phẩm chất và uy tín; dựa vào kết quả, hiệu quả thực hiện từng công việc bằng những sản phẩm cụ thể, có những yếu tố định lượng về số lượng, chất lượng công việc, thời gian hoàn thành công việc, tỷ lệ xử lý thỏa đáng tình huống, những giải pháp sáng tạo trong giải quyết công việc, sự tín nhiệm của cán bộ làm thước đo chủ yếu để đánh giá cán bộ. Thực hiện nghiêm chủ trương của Đảng về lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Hội. Rà soát, sàng lọc kỹ để kịp thời thay thế những người năng lực hạn chế, uy tín thấp. Triển khai thí điểm đánh giá đối với người đứng đầu thông qua các bài thi sát hạch cuối năm. 

Thứ năm, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch cán bộ Hội: Chú trọng đưa vào qui hoạch những cán bộ đã được rèn luyện, thử thách, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. Quy hoạch phải sát với thực tiễn, trên cơ sở nắm chắc cán bộ hiện có và nguồn cán bộ, dự báo được yêu cầu sắp đến, đề ra được các biện pháp tích cực, khả thi, hiệu quả. Thực hiện phương châm quy hoạch “động” và “mở”. Có cơ chế phát hiện sớm cán bộ trẻ có đức, tài và triển vọng về khả năng lãnh đạo, quản lý, đưa vào quy hoạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đặc biệt để tạo nguồn các chức danh lãnh đạo, quản lý, đáp ứng nhiệm vụ trước mắt và lâu dài của Hội. Việc điều chỉnh quy hoạch quan tâm bổ sung cán bộ trẻ, cán bộ nữ là những người ưu tú, có năng lực, triển vọng phát triển, trong đó chú trọng năng lực thực tiễn.

Hằng năm đánh giá, rà soát để kịp thời đưa ra khỏi quy hoạch những cán bộ không đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện; phát hiện, bổ sung vào quy hoạch những nhân tố mới đủ tiêu chuẩn, điều kiện, có triển vọng phát triển.

Thứ sáu, nâng cao chất lượng công tác của đội ngũ cán bộ tham mưu về công tác tổ chức xây dựng Hội các cấp.

Thường xuyên chăm lo xây dựng, kiện toàn, củng cố tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ tham mưu về công tác tổ chức xây dựng Hội các cấp đủ về số lượng và nâng cao về chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức trong sáng, trung thực, khách quan, công tâm. Quan tâm tuyển chọn, bố trí sử dụng cán bộ có phẩm chất chính trị tốt, bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến thức xây Đảng, đoàn thể, có thực tiễn, năng lực, tố chất làm công tác tổ chức cán bộ. Tích cực đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng, năng lực, đạo đức của đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức cán bộ; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa cấp ủy đảng với lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong công tác cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức “trung thành, trung thực, gương mẫu, trong sáng, tinh thông” và thực hiện tốt 5 việc “Hiểu cán bộ, khéo dùng cán bộ, cất nhắc cán bộ, thương yêu cán bộ, phê bình cán bộ”, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Từ thực tiễn công tác xây dựng tổ chức bộ máy cán bộ Hội Nông dân Việt Nam, đề xuất một số nội dung sau:

Kiến nghị, đề xuất với Trung ương: Tiếp tục quan tâm chế độ chính sách đối với cán bộ Hội tăng nguồn kinh phí cho việc mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, trong đó ưu tiên đối với cán bộ người dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, nơi có đông hội viên, nông dân theo đạo và cán bộ nữ…

Đề nghị thực hiện bảng lương chức vụ áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cấp xã; vị trí phó chủ tịch Hội Nông dân cơ sở bố trí kiêm nhiệm một vài vị trí khác để tăng tiền lương, phụ cấp cho cán bộ Hội cơ sở. Quan tâm chế độ chính sách nhất là phụ cấp cho cán bộ không chuyên trách Hội Nông dân cơ sở: Phó chủ tịch và Chi hội trưởng nông dân để cán bộ yên tâm công tác, cống hiến.

Kiến nghị, đề xuất với các cấp ủy, chính quyền: Quan tâm xây dựng quy hoạch cán bộ Hội trong tổng thể quy hoạch về cán bộ của Đảng ở từng cấp, từng ngành, từng địa phương. Thực hiện luân chuyển cán bộ trong hệ thống tổ chức Hội Nông dân. Bố trí cán bộ chủ chốt Hội Nông dân các cấp tham gia cấp uỷ và Hội đồng Nhân dân các cấp.