Vinasoy khảo nghiệm, đánh giá hơn 1500 gen đậu nành quý khu vực Tây Nguyên

Đây là đợt trồng đánh giá toàn bộ tập đoàn nguồn gen đậu nành hiện có để làm vật liệu lai tạo giống, nhằm phát triển các giống đậu nành mới có chất lượng dinh dưỡng và năng suất cao, phù hợp với các vùng nguyên liệu khắp cả nước, phục vụ cho việc sản xuất sữa đậu nành tại 3 nhà máy của Vinasoy trên cả nước.

Đầu tư xây dựng ngân hàng gen tại Tây Nguyên

Chiến lược phát triển vùng nguyên liệu của Vinasoy được thể hiện rõ ở sự tập trung đầu tư bài bản vào hai yếu tố trọng điểm: Ngân hàng nguồn gen và trạm khảo nghiệm tập trung.

Ngân hàng gen đậu nành là thành quả lớn của VSAC sau nhiều năm thu thập, nghiên cứu các giống đậu nành trong và ngoài nước, từ các giống đậu nành hoang dại đến các giống đậu nành có các đặc tính chuyên biệt như năng suất cao, đạm cao, kháng sâu bệnh, kháng mặn, kháng phèn… Vinasoy thực hiện bảo quản nguồn gen quý này trong điều kiện tối ưu để đảm bảo duy trì chất lượng hạt giống trong thời gian dài. Đồng thời, Vinasoy hiện đang áp dụng công nghệ di truyền phân tử trong công tác chọn tạo giống vì thế việc xác định giống con lai tốt được thực hiện rất nhanh, chính xác và không cần nhiều thời gian chờ đợi có kết quả.

Huyện Cư Jút hiện là vùng trồng đậu nành lớn nhất của tỉnh Đắk Nông. Vinasoy đã lựa chọn Cư Jút để thành lập trạm khảo nghiệm đậu nành Tây Nguyên, địa điểm nghiên cứu chọn tạo giống, khảo nghiệm kỹ thuật canh tác để phát triển giống mới cho các vùng nguyên liệu trong cả nước. Với lợi thế về khí hậu, đất đai thổ nhưỡng, Cư Jút có thể gieo trồng tới 4 mùa đậu nành trong năm, giúp việc thử nghiệm đánh giá diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn, rút ngắn một nửa thời gian so với phương pháp truyền thống, thậm chí nhanh hơn cả của các trung tâm nghiên cứu có tiếng trên thế giới như ở vùng Costa Rica – Trung Mỹ.

Với 2 yếu tố trên Vinasoy đã rút ngắn được thời gian chọn tạo giống mới và phát triển được giống tốt chỉ sau 4-5 năm (so với thời gian trung bình 10 năm ở các nước nổi tiếng cung ứng đậu nành như ở Canada, Mỹ… ). Điều này cho thấy năng lực và sự nghiêm túc trong việc phát triển bền vững vùng nguyên liệu đậu nành tại Việt Nam, đồng thời cho thấy một tương lai tươi sáng: Vinasoy sẽ đóng góp cải thiện giống tốt, năng suất cao cho ngành Nông nghiệp.

Mùa Hè năm nay, sau rất nhiều nỗ lực hoàn chỉnh ngân hàng gen và các công nghệ xác định giống tốt, Trạm khảo nghiệm Cư Jút đã chính thức  gieo trồng, khảo nghiệm và đánh giá 1.533 nguồn gen đậu nành quý, từ đó, các chuyên gia VSAC sẽ phân tích và lựa chọn những giống gen tốt nhất trong đợt thử nghiệm này cho các vùng nguyên liệu.

Trước đó, Vinasoy đã phát triển được hai giống đậu nành VINASOY 01-CT và VINASOY 02-NS. Giống VINASOY 02-NS được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp phép lưu hành sản xuất đại trà tại 4 vùng nguyên liệu của Vinasoy: Miền Trung, Tây Nguyên, ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long.

Ước mơ phát triển vùng nguyên liệu bền vững

Bước qua tuổi 25, Vinasoy mong muốn đóng góp cho người nông dân nhiều hơn và phát triển cây đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành tại Việt Nam bên cạnh việc cung cấp nguyên liệu cho chính mình.

Ông Huỳnh Sơn Hải, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng đậu nành Vinasoy (VSAC) cho biết: “Ngay từ buổi đầu thành lập, Vinasoy đã quyết tâm đầu tư đến cùng cho vùng nguyên liệu để chủ động được nguồn đậu nành thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Vì vậy, Vinasoy đã đầu tư vào đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học giỏi nhất, vào công nghệ nghiên cứu tiên tiến nhất trong lĩnh vực đậu nành để mang lại những điều tốt đẹp cho xã hội”.

Cùng đội ngũ tâm huyết, Vinasoy đã chọn tạo thành công giống đậu nành không biến đổi gen VINASOY 02-NS, có năng suất cao, phù hợp với các dòng sản phẩm và chuyển giao cho nông dân ở các vùng nguyên liệu cải thiện năng suất chỉ từ 1-1,5 tấn lên 2,5-3 tấn/ha.

Tham quan Trạm khảo nghiệm đậu nành Tây Nguyên, ông Đinh Công Chính, Phó Trưởng phòng Cây Lương thực, Cây Thực phẩm - Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết: “Thời gian qua, diện tích và sản lượng đậu nành của nước ta liên tục giảm dần qua các năm. Nếu như năm 2010, diện tích trồng đậu nành đạt 197,8 nghìn héc ta, thì năm 2021 chỉ còn hơn 37 nghìn héc ta, giảm hơn 75% so với năm 2010. Việt Nam sẽ thiếu hụt 3,5 – 5,0 triệu tấn đậu tương/năm, trở thành nước nhập khẩu đậu nành lớn với kim ngạch 2,0 – 3,0 tỷ USD/năm, tương đương kim ngạch xuất khẩu gạo hiện nay (Tổng cục Hải quan, 2018). Nhờ sở hữu tập đoàn nguồn gen đậu nành quý, đa dạng cùng nền tảng nghiên cứu tiên tiến, Vinasoy có nhiều cơ hội chọn tạo ra ngày càng nhiều các giống đậu tương tốt, đáp ứng cho nhu cầu của nhà sản xuất và phù hợp với yêu cầu về chất lượng sản phẩm của người tiêu dùng. Đây là việc làm rất ý nghĩa, mang tính dài hạn, bền vững, vừa có tư duy chiến lược lại ứng dụng được công nghệ cao trong công tác chọn tạo giống, phát triển vùng trồng”.

Đậu nành vốn được coi là nhà máy sản xuất đạm tự nhiên cho cả người và đất: Hạt đậu giàu protein là nguồn dinh dưỡng tốt và cây đậu nành có rễ nốt sần làm màu cho đất. Khi tìm ra được giống đậu nành tốt, có năng suất cao lên đến 2,5-3 tấn/ ha, chắc chắn đây sẽ là tin vui đặc biệt cho người nông dân. Việc quay trở lại trồng đậu nành không chỉ giúp người nông dân tăng hiệu quả kinh tế còn tạo độ màu mỡ cho đất, góp phần cho cả những vụ hoa màu bội thu khác.

Những thành quả đã đạt được

Qua 10 năm nghiên cứu và phát triển, VSAC đã đạt được rất nhiều thành tựu như: Sở hữu ngân hàng gen đậu nành với 1.533 dòng/giống đậu nành quý. Phát triển được 4 vùng nguyên liệu tiềm năng lên đến 9.000 ha. Ứng dụng công nghệ di truyền phân tử trong chọn tạo giống đậu nành. Chuyển giao thành công gặt đậu nành bằng máy. Phát triển thành công 2 giống đậu nành mới được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp bằng bảo hộ giống cây trồng. Tạo được niềm tin trong liên kết sản xuất đậu nành với nông dân. Thử nghiệm thành công đậu nành trên đất lúa tại ĐB Sông Cửu Long,…

Với nỗ lực không ngừng, tư duy chiến lược và cách làm bài bản khoa học, Vinasoy đang hiện thực hóa ước mơ phát triển nông nghiệp đậu nành, hứa hẹn người nông dân sẽ quay lại trồng đậu nành làm giàu cho đất. Năm nay, Vinasoy đã thực nghiệm thành công với hơn 300 hecta đậu nành tại các vùng nguyên liệu, và tiếp tục mở rộng trong thời gian tới.

25 năm tìm tòi, 10 năm tập trung với đội ngũ nghiên cứu, con đường sáng mới bắt đầu mở ra cho Vinasoy và cho nền nông nghiệp đậu nành nước nhà.