Cá thác lác Hậu Giang trên hành trình "bơi " ra biển lớn

Cá thác lác Hậu Giang, ăn một lần để nhớ mãi

Cá thác lác là loài cá nước ngọt duy nhất của chi Notopterus trong họ cá thác lác, có thân dài, dẹp, đuôi nhỏ và vảy phủ toàn thân. Cá thác lác thường có màu bạc và sống ở những nơi nước trũng như bàu, lung, vũng, ao hay hồ. Một con cá thác lác khi trưởng thành có thể nặng đến 500g và dài tới 400mm nhưng trọng lượng trung bình được tìm thấy là khoảng 200g. Cá thác lác tập trung sinh sản vào mùa mưa và theo mực nước dâng lên mà tràn ra các sông, rạch. Tại Việt Nam, cá thác lác được tìm thấy nhiều ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, sông Đồng Nai và các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên... Tuy nhiên, chỉ có cá thác lác tại Hậu Giang là được nhiều người biết đến nhất.

Cá thác lác Hậu Giang thịt ngọt, ít xương lại có độ dẻo đặc biệt nên rất được thực khách ưa chuộng.

Chúng được những bà nội trợ miền Tây chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như cá thác lác muối sả chiên, canh cá tần ô, cá dồn khổ qua, chả cá hấp... Theo nhiều người dân nơi đây, nếu chế biến cá thác lác đúng cách không những làm tăng giá trị dinh dưỡng của món ăn mà còn là bài thuốc quý chữa được nhiều bệnh. Một số tài liệu Đông y cũng cho rằng, cá thác lác có vị ngọt, không độc, tính bình, có tác dụng bổ khí huyết, giảm đau, nhuận trường nên rất tốt với những người mất ăn mất ngủ, thận hư, khí hư.

Đến Hậu Giang mà không thưởng thức món chả cá thác lác coi như uổng phí cả chuyến đi.

Nhiều du khách còn nhắc nhau rằng, phải ghi ngay món chả cá thác lác vào sổ tay kinh nghiệm du lịch Hậu Giang để bạn bè cùng biết. Vào những buổi tối hay những khi cơn mưa mùa hè ở Nam Bộ ào về, những du khách xa nhà, quây quần bên nồi lẩu nghi ngút khói thì thật là ấm cúng. Vị ngọt thanh và dai dẻo lạ miệng của chả cá như một thứ “thuốc phiện” níu chân khách, khiến bạn sẽ nhớ mãi không quên món ăn tuyệt vời này của miền đất Hậu Giang.

Cá thác lác ra thị trường quốc tế

Cá thác lác là 1 trong 5 loại nông sản chủ lực của tỉnh Hậu Giang. 9 tháng qua, diện tích nuôi cá thác lác của tỉnh gần 72ha. Dự kiến, đến cuối năm nay, đạt khoảng 100ha, tập trung nhiều ở huyện Phụng Hiệp, thị xã Long Mỹ... Trong đó, có một số hộ tham gia tổ hợp tác, hợp tác xã nuôi cá thác lác và có nhiều HTX với quy trình sản xuất khép kín từ sản xuất con giống, cung ứng thức ăn cho các xã viên, liên kết bao tiêu đầu ra. Tỉnh phấn đấu đến năm 2025 diện tích nuôi cá thác lát 150ha, sản lượng cá thát lát 13.500 tấn.

Nhờ ưu điểm thịt cá săn chắc, giòn, cá thác lác Hậu Giang và các sản phẩm từ loài thủy sản này đang được người tiêu dùng lựa chọn. Tại các siêu thị, chợ, người tiêu dùng dễ dàng tìm mua và thưởng thức loại đặc sản này. Ngoài bán qua đại lý, một số HTX còn mạnh dạn mở cửa hàng, không chỉ trong tỉnh mà còn có mặt ở Thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội. Vì vậy, nuôi và chế biến cá thác lác được xem là nghề “ăn nên làm ra” của nhiều bà con nông dân trong tỉnh.

Bà con nông dân Hậu Giang thu hoạch các thác lác

Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh đã xây dựng nhiều mô hình nuôi thủy sản thích nghi tại địa phương và có hiệu quả kinh tế cao, trong đó có cá thác lác. Xây dựng mô hình sản xuất công nghiệp, mô hình liên kết giữa các nhóm hộ, HTX, doanh nghiệp nuôi thủy sản với các doanh nghiệp chế biến, các công ty, tập đoàn trong và ngoài nước có khả năng tiêu thụ sản phẩm.  Lấy HTX Kỳ Như làm ví dụ, HTX này sở hữu 3ha nuôi cá thác lác và vùng nguyên liệu liên kết gồm 26 thành viên, diện tích khoảng 12ha nên đơn vị luôn chủ động và kiểm soát được chất lượng nguồn cá thác lác đầu vào. HTX hiện có 10 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao và 1 sản phẩm OCOP tiêu biểu vùng ĐBSCL. Trong đó, cá thác lác có 10 sản phẩm. Ngoài cung cho các cửa hàng, hệ thống các siêu thị trong nước, đơn vị còn gia công sản phẩm để cung cấp cho đối tác nước ngoài. Điều này cũng giúp những bà con xa quê dễ dàng thưởng thức đặc sản quê nhà. Tháng 10 vừa rồi, HTX Kỳ Như đã cung cấp cho đối tác tại Mỹ 20 tấn sản phẩm cá thác lác. Đây là chuyến hàng thứ hai, số lượng gấp đôi đợt đầu tiên. Trước đó, đơn vị cũng từng cung ứng sản phẩm cho đại lý tại Lào.

Chế biến cá thác lác xuất khẩu

Có thể thấy, khi thị trường trong nước đã đạt mức tiêu thụ cố định, sắp đạt ngưỡng tối đa thì việc tìm kiếm, mở rộng thị trường sang các quốc gia trên thế giới đang là xu thế chung của nhiều ngành hàng chứ không riêng gì cá thác lác. Mỗi đơn hàng được xuất đi thành công, không chỉ mang về ngoại tệ cho địa phương, đất nước mà xa hơn là tạo động lực để bà con nông dân vững tin với ngành nghề của mình. Từ đó, làm thay đổi nhận thức trong tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, sản xuất sạch và an toàn. Bởi chẳng ai muốn sản phẩm mình làm ra bị thừa hàng, dội chợ.

Hy vọng với những nỗ lực của ngành chức năng cùng sự chung tay, đồng lòng của doanh nghiệp, HTX và bà con nông dân Hậu Giang sẽ giúp con cá thác lác ngày càng vươn xa. Sản phẩm từ cá thác lác không chỉ chinh phục thị trường Mỹ mà xa hơn sẽ là những thị trường lớn khác, mang về thu nhập khá cho bà con nông dân, góp phần phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

“Trang thông tin này có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương” .