Đánh giá nguy cơ cúm gia cầm lây sang người sau ghi nhận ca mắc cúm A (H5) ở người

Sau hơn 8 năm, Việt Nam đã ghi nhận ca mắc cúm gia cầm cúm A (H5) ở người. Đây là trường hợp bé gái 5 tuổi tại Phú Thọ, đang trong tình trạng suy hô hấp, đặt nội khí quản, đang nằm điều trị tại Khoa điều trị tích cực nội, Bệnh viện Nhi Trung ương với chẩn đoán suy gan cấp, thận cấp/Sốc nhiễm khuẩn/Suy đa tạng/Cúm A/H5. 

Trước đó, Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, ngày 17/10/2022, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương - Bộ Y tế ghi nhận 1 Bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với cúm A(H5), đang sống tại huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Theo người nhà bệnh nhi, khoảng 1 tuần trước khi trẻ nhập viện, gia đình có mổ ngan, gà có biểu hiện ốm để ăn. 

Theo thông báo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phú Thọ, toàn bộ người thân, người tiếp xúc gần với ca bệnh nhi này đều có sức khỏe ổn định và kết quả xét nghiệm âm tính với virus cúm A/H5. Xung quanh khu vực nhà bệnh nhi sinh sống chưa ghi nhận ca bệnh tương tự.

Thông tin cụ thể, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương - PGS.TS Trần Như Dương cho biết, Viện đã cử đội phòng, chống dịch cơ động đến địa bàn bệnh nhân sinh sống và phối hợp với Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tại địa phương tiến hành điều tra dịch tễ: “Đội đã lấy 65 mẫu bệnh phẩm của những người tiếp xúc với bệnh nhân (cả tiếp xúc xa và tiếp xúc gần), kết quả xét nghiệm cho thấy tất cả đều âm tính với cúm A(H5). Hiện tình hình sức khỏe của những người tiếp xúc với bệnh nhân hoàn toàn bình thường”. 

PGS.TS Trần Như Dương cũng nhấn mạnh, việc phát hiện kịp thời, khoanh vùng, kiểm soát ngay đã giúp cho ca bệnh không có nguy cơ lây lan ra cộng đồng.

Tại hội nghị trực tuyến tăng cường phòng, chống dịch và công tác tiêm chủng vaccine COVID-19 diễn ra ngày 20/10, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị ngành y tế các địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm, điều tra các trường hợp người nghi nhiễm các chủng cúm gia cầm, xử lý sớm, triệt để ổ dịch tại các địa phương; rà soát các hướng dẫn chuyên môn về giám sát, phòng chống cúm gia cầm trên người; xây dựng phương án phòng, chống dịch. Đồng thời, phối hợp với ngành thú y địa phương theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh cúm trên gia cầm để có các biện pháp dự phòng lây sang người và chuẩn bị sẵn sàng các biện pháp đáp ứng.

Theo Cục Thú y, dịch cúm gia cầm vẫn được ghi nhận rải rác trên đàn gia cầm ở nhiều địa phương trên cả nước. Thời gian tới là dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội, vì vậy tổng đàn gia cầm và hoạt động vận chuyển và buôn bán gia cầm có thể gia tăng. Bên cạnh đó, thời tiết hiện đang trong giai đoạn chuyển mùa và thay đổi bất thường thuận lợi cho virus cúm gia cầm phát triển. Dự báo trong thời gian tới, nguy cơ cúm gia cầm lây sang người là cao.

Thông tin của Tổ chức Thú y thế giới (OIE) cho biết, trong thời gian từ ngày 10/3 - 16/4/2022, có hàng trăm vụ bùng phát dịch cúm mới trên gia cầm và chim hoang dã được ghi nhận tại 27 quốc gia, vùng lãnh thổ tập trung chủ yếu ở Châu Âu. Ngoài ra còn ghi nhận rải rác trên các khu vực châu Á, Bắc Mỹ và châu Phi. Mầm bệnh của đợt dịch này chủ yếu do các chủng virus độc lực cao như H5N1 và H5N8.

Hiện Mỹ đang đối mặt dịch cúm gia cầm nghiêm trọng nhất trong 7 năm qua. Dữ liệu mới nhất của Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ cho thấy, hơn 47 triệu con gà, vịt và gà tây tại 42 bang đã bị chết và tiêu hủy do cúm gia cầm tại nước này trong năm nay. 

Mặc dù trên thế giới và tại Việt nam một vài năm gần đây không ghi nhận ca mắc cúm gia cầm trên người, tuy nhiên căn cứ vào tình hình dịch bệnh CGC trên thế giới và tại Việt Nam thì nguy cơ dịch bệnh lây nhiễm sang người tại Việt Nam là đáng kể.