Giáo dục nghề nghiệp cần tập trung chuyển đối số

Phương thức đào tạo thích ứng, linh hoạt

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) Trương Anh Dũng: Năm 2022, Tổng cục GDNN sẽ tiếp tục đổi mới phương thức đào tạo thích ứng linh hoạt và tạo chuyển biến mạnh mẽ về số lượng, cơ cấu trình độ lao động để bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư và hội nhập quốc tế.

Mục tiêu cụ thể được đề ra trong năm 2022 sẽ tuyển sinh tăng 10% so với số thực hiện năm 2021. Cả nước sẽ có hơn 2 triệu người tốt nghiệp trong lĩnh vực GDNN. Trong đó, trình độ Cao đẳng, Trung cấp là 530 nghìn người; trình độ Sơ cấp và các chương trình đào tạo khác là 1.600 nghìn người.

Năm 2021 là năm khởi động và năm 2022 sẽ là năm tăng tốc của giáo dục nghề nghiệp. Đột phá trong năm nay sẽ là chuyển đổi số, xoay chuyển toàn ngành. Lãnh đạo Bộ Lao động, Thương binh và xã hội cũng cho rằng, để nâng cao vị thế giáo dục nghề nghiệp trong xã hội cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hệ thống giáo dục nghề nghiệp cần tập trung chuyển đổi số.

Có thể nói, lợi thế của tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp từ trước tới nay là cam kết đầu ra, việc làm cho học viên. Với tính chất đặc thù, sự khác biệt của giáo dục nghề nghiệp là tổ chức đào tạo với thời lượng thực hành, thực tập. Từ đó hình thành năng lực tự chủ của người học để đáp ứng được các vị trí việc làm được tuyển dụng.

Theo các chuyên gia, sự phục hồi và phát triển kinh tế xã hội sau đại dịch thì các lĩnh vực như: Du lịch, Y tế, Logicstics, Kỹ thuật, Công nghệ kỹ thuật, Công nghệ thông tin, Sáng tạo phần mềm, Nông nghiệp chất lượng cao... đang được người học quan tâm nhiều hơn.

Vì vậy, để có thể bắt kịp với những thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động, giới trẻ cần phải bổ sung các kỹ năng bổ trợ như: kỹ năng mềm, kỹ năng ngoại ngữ, tin học... Ngoài ra, cần thay đổi nhận thức không chỉ có một con đường duy nhất là phải vào Đại học, Cao đẳng mới thành công khi lập nghiệp.

Học xong nghề có việc làm ngay

Sinh viên Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội sinh năm 2004, Lưu Đắc Đài, huyện Yên Mô (tỉnh Ninh Bình) chia sẻ: Ngay từ năm học lớp 9 em đã thích học nghề điện. Em đã lên các trang website tìm hiểu và nhận thấy nghề Điện công nghiệp của Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội có việc làm tốt nên đã quyết định lựa chọn.

Còn sinh viên Điêu Chính Thắng, huyện Cò Nòi (tỉnh Sơn La), thì lại cho rằng, chọn học nghề Điện của Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội vì có nhiều tiềm năng phát triển và lại được ký cam kết có việc làm sau khi tốt nghiệp.

Điều phấn khởi, năm nay, nhiều thí sinh có điểm thi từ 19 - 26 đã đăng ký nhập học vào những ngành “hot” của các trường cao đẳng, cao đẳng nghề. Cùng với Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội, Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội cũng đã ký đào tạo song hành với Công ty Ô tô Vinfast ở nghề Cơ điện tử và Công nghệ ô tô. Thế mạnh nhất của nhà trường đang được các công ty, doanh nghiệp tuyển dụng nhân lực nhiều ở 3 khối ngành Cơ khí, Điện và Công nghệ ô tô. Các doanh nghiệp nhỏ tuyển nhiều lao động nghề Thiết kế đồ họa, Kỹ thuật, Cơ khí. Các khối ngành khác cũng rất dễ tìm việc làm, thu nhập khá nhưng chưa được nhiều thí sinh quan tâm nhiều như Công nghệ Hàn, Cắt gọt kim loại. Còn tại Trường Cao đẳng nghề Bách khoa Hà Nội ngành nghề hấp dẫn đang thu hút nhiều thí sinh vẫn là Công nghệ ô tô, Cơ điện tử, Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí, Công nghệ thông tin.

Với xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0, nhiều trường cao đẳng, cao đẳng nghề đang dần chuyển hướng rất mạnh đào tạo những gì thị trường cần, đặc biệt là những nghề liên quan đến ứng dụng khoa học công nghệ 4.0. Các trường cũng xác định điều cốt lõi vẫn phải có tay nghề vững để thích ứng. Vì thế, bên cạnh phối hợp với các doanh nghiệp trong các khâu, nhiều trường đã điều chỉnh chương trình đào tạo nghề trong xu hướng mới bằng cách tăng cường thời lượng công nghệ thông tin, ngoại ngữ và kỹ năng đổi mới sáng tạo.

Và để thu hút người học, nhiều trường như Cao đẳng Cơ điện Hà Nội, Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội... thực hiện ký cam kết có việc làm khi người học tốt nghiệp với các mức thu nhập từ 7 - 15 triệu đồng/tháng, tùy theo ngành nghề. Thực tế, nhiều sinh viên học năm cuối đã được doanh nghiệp tuyển dụng với mức lương khá cao. Đến lúc nhà trường trao bằng tốt nghiệp kết hợp tổ chức ngày hội việc làm thì nhiều doanh nghiệp không còn nguồn để tuyển.

Tuy nhiên, có trường thay vì ký kết việc làm đã chọn hướng tạo cho sinh viên có động lực vươn lên bằng cách thường xuyên kết nối với doanh nghiệp để từ năm học thứ 2 sinh viên đã được tiếp xúc, thấy cơ hội việc làm rất nhiều và phải cố gắng học tập.

Top 6 ngành học triển vọng trong những năm tới

Ngành Công nghệ thông tin: Nhờ sự bùng nổ công nghệ trong thời đại 4.0, những năm gần đây, nhóm ngành Công nghệ thông tin luôn thuộc top ngành được thí sinh đăng ký xét tuyển cao nhất. Đây cũng là một trong số nhóm ngành có nhu cầu nhân lực cao và đa dạng lựa chọn nghề nghiệp. Công nghệ thông tin hiện là ngành nằm top 4 nghề nghiệp có mức lương cao nhất Việt Nam hiện nay với dao động 22 - 46 triệu đồng/tháng.

Ngành Digital Marketing: Với sự bùng nổ của thời đại 4.0, ngoài sự phát triển của công nghệ máy tính thì ngành Digital Marketing đang là một trong những ngành đầy tiềm năng ở hiện tại và tương lai. Tiếp thị số giúp doanh nghiệp giới thiệu thương hiệu, sản phẩm hoặc dịch vụ đến với khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Đây là một ngành có sự cạnh tranh rất cao và đòi hỏi nguồn nhân lực thật sự giỏi, có chuyên môn.

Thu nhập của ngành này tương đối hấp dẫn với mức hoa hồng cao nhưng cũng đòi hỏi nhân sự phải mang lại hiệu quả cho công ty. Theo các cuộc khảo sát nhân lực cho thấy Marketing đang trong top đầu về nhu cầu tuyển dụng, mở ra nhiều cơ hội việc làm cho các bạn trẻ năng động, thích sự sáng tạo, mới mẻ.

Ngành Kỹ thuật ô tô, cơ khí: Hiện nay, công nghiệp ô tô là một trong những ngành hết sức quan trọng và góp phần thúc đẩy mạnh mẽ quá trình công nghiệp hóa đất nước. Bên cạnh đó, việc đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp lớn cho lĩnh vực ô tô đã đưa ngành Kỹ thuật ô tô vào danh mục các ngành được các bạn trẻ lựa chọn nhiều trong vòng 10 năm tới. 

Tuy có nhiều tiềm năng vượt bậc như thế nhưng nguồn nhân lực vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu của nhà tuyển dụng đưa ra. Thị trường vẫn đang thiếu những lao động lành nghề có chuyên môn cao để hướng tới sự phát triển lâu dài của ngành kỹ thuật ô tô trong nước. Từ đó mở ra nhiều cơ hội cho sinh viên theo học ngành này sau tốt nghiệp.

Ngành Dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe: Các dịch vụ y tế cũng được áp dụng công nghệ để thích nghi với tình hình dịch bệnh, khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe của con người. Chính vì thế mà nhu cầu nhân lực giỏi của ngành Y tế cũng tăng cao, tạo nhiều cơ hội việc làm cho những sinh viên có năng lực.

Ngành Chăm sóc sắc đẹp: Những năm gần đây, không khó để nhận thấy nhu cầu làm đẹp của con người tăng lên rõ rệt, minh chứng cụ thể là sự ra đời không ngừng của những cơ sở dịch vụ spa. Chính điều này đã tạo nên sự bùng nổ về nhu cầu nguồn nhân lực ngành chăm sóc sắc đẹp ở hiện tại và trong tương lai. Đây cũng là một trong những ngành đem lại mức thu nhập hấp dẫn cho người lao động.

Ngành Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn: Các bạn học sinh vẫn có thể tự tin lựa chọn ngành học này vì nghề này giúp bạn dễ có công việc với mức lương hấp dẫn cùng sự lựa chọn đa dạng về các công việc khác nhau. Để nắm bắt được cơ hội này thì bạn phải được đào tạo đầy đủ kiến thức về nghiệp vụ nhà hàng khách sạn, du lịch, kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm vững chắc tại các cơ sở giáo dục.