Những khuyến cáo về bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân ở trẻ

TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa khuyến cáo các bậc phụ huynh không nên quá hoang mang, cần bình tĩnh và lưu ý các triệu chứng sớm liên quan đến bệnh gan ở trẻ. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Adeno không phải là virus mới

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ, TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, Trưởng khoa Gan mật, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hiện nay, trên thế giới vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây bệnh viêm gan cấp tính ở trẻ. Các thông tin về bệnh này mới chỉ là những ghi nhận y khoa trên những bệnh nhi mắc bệnh, chưa có tổng hợp và phân tích cụ thể. 

Cơ chế lây nhiễm của bệnh cũng chưa rõ ràng. Nguyên nhân gây bệnh do virus Adeno cũng chỉ là một giả thuyết. Virus này đã được phát hiện từ rất lâu (năm 1953), nó có 57 tuýp với 7 loài. Đây cũng chính là chủng gây đau mắt, viêm phổi, cúm, tiêu chảy…

Chủng Adeno tìm thấy ở những trẻ mắc bệnh viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân cũng gây tiêu chảy, gây tổn thương dạ dày ruột. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 4 tuổi, có tới 80-90% đã có ghi nhận nhiễm virus Adeno, ít nhất là 1 lần. Trước đây, virus Adeno cũng có ghi nhận một số ca gây tổn thương gan, tuy nhiên các trường hợp này chỉ xảy ra ở những bệnh nhi có suy giảm miễn dịch hoặc có cơ địa đặc biệt.

Vì vậy, giả thiết nguyên nhân mắc bệnh do virus Adeno vẫn chưa có căn cứ khoa học để khẳng định, tuy nhiên việc ghi nhận sự có mặt của Adeno ở một số bệnh nhi viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân cần được tiếp tục theo dõi và nghiên cứu trong thời gian tới.

Virus Adeno có thể gây bệnh như thế nào ở trẻ?

Cũng theo TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, trong nhóm mắc viêm gan cấp tính ở trẻ chưa rõ nguyên nhân, các tổ chức WHO,CDC Mỹ cho biết, các ca bệnh thường trong độ tuổi từ 0 – 16 tuổi (trong đó bệnh nhân bé nhất mới 1 tháng tuổi). Tuy nhiên, nhóm trẻ mắc bệnh nhiều hơn là nhóm dưới 10 tuổi.

TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa cho biết, các tổn thương thường gặp nhất do virus Adeno gồm viêm đường hô hấp, viêm kết mạc mắt (đau mắt đỏ), viêm bàng quang, viêm màng não… Sau Rota virus, Adeno virus là nguyên nhân thứ 2 gây bệnh ở đường tiêu hoá với các triệu chứng tại dạ dày, ruột…

Ở trẻ nhỏ, các rối loạn tiêu hoá thường gặp do Adeno bao gồm tiêu chảy, nôn, buồn nôn. Adeno là virus rất thường gặp ở trẻ nhỏ.

Một trẻ mắc bệnh gan được thăm khám tại BV Nhi Trung ương. Ảnh minh họa: VGP/Hiền Minh

Những lưu ý về phòng bệnh viêm gan cho trẻ nhỏ

Theo TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, do hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm gan cấp tính ở trẻ chưa rõ nguyên nhân nên chưa thể khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh chủ động và đặc hiệu. Tuy nhiên, các gia đình không nên quá hoang mang, cần bình tĩnh và lưu ý các triệu chứng sớm của bệnh gan ở trẻ như sau:

Nếu trẻ có các biểu hiện như nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, có dấu hiệu vàng da, viêm kết mạc… thì đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám.

Nếu trẻ có tổn thương gan kèm theo cần được điều trị hỗ trợ và giám sát, đánh giá mức độ bệnh từ các bác sĩ chuyên khoa.

Nếu bệnh nặng, trẻ cần được chuyển đến các cơ sở y tế chuyên sâu. Nếu bệnh nhẹ có thể điều trị được tại cơ sở y tế địa phương. Tất cả các ca bệnh đều phải được báo cáo cụ thể và kịp thời cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật của các địa phương.

Trong khi chờ các kết quả nghiên cứu khẳng định nguyên nhân gây bệnh, các bậc phụ huynh cần lưu ý tuân thủ các nguyên tắc thực hiện vệ sinh cá nhân có thể là nguồn lây bệnh cho trẻ như: không dùng chung các đồ cá nhân, thực hiện ăn chín uống sôi, không ăn đồ sống, đảm bảo nguồn nước sạch và xử lý tốt chất thải của bệnh nhân, vì đó có thể là đường lây truyền.

Bên cạnh đó, chúng ta cần lưu ý phòng bệnh cho trẻ tại các trường học, nhà trẻ bằng cách đảm bảo vệ sinh, dùng riêng đồ dùng cá nhân...

Cảnh giác để phát hiện sớm ca bệnh

TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa nhấn mạnh, khả năng xuất hiện các trường hợp bệnh tương tự tại Việt Nam là hoàn toàn có thể. Hiện các nước châu Á đã ghi nhận một số ca bệnh được báo cáo như Indonesia có 3 ca tử vong; Singapore đã ghi nhận 1 ca là trẻ 10 tháng tuổi.

Về điều trị bệnh nếu ghi nhận ca mắc, TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa cho biết, nếu là viêm gan do virus, do chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh nên biện pháp chủ yếu là điều trị triệu chứng và điều trị hỗ trợ, không có điều trị đặc hiệu.

"Dù là nguyên nhân nào thì cũng cần cảnh giác phát hiện sớm, điều trị sớm cho trẻ để hạn chế mức độ tổn thương tới mức thấp nhất. Trong trường hợp xấu nhất, bệnh nhân phải ghép gan, thì hiện chúng ta cũng đã có thể tiến hành tự chủ hoàn toàn về kỹ thuật này", TS Anh Hoa chia sẻ.

Liên quan đến các ca bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân, Bộ Y tế cho biết, tại Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh. Tuy nhiên, Bộ Y tế đã liên tục có văn bản gửi các đơn vị liên quan như Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur Nha Trang; Viện Pasteur TPHCM….về việc tăng cường giám sát, kịp thời triển khai các biện pháp phòng dịch, tổng hợp tình hình, phân tích dịch tễ, lấy mẫu và xét nghiệm các trường hợp bệnh viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân ở trẻ em.

Bộ Y tế đề nghị Sở y tế các địa phương báo cáo ngay những trường hợp bất thường, đánh giá nguy cơ, đề xuất các biện pháp phòng chống tại Việt Nam nhằm hạn chế tối đa số trẻ mắc bệnh và tử vong.