Câu lạc bộ pháp luật: Giảm điểm nóng, mâu thuẫn, khiếu kiện kéo dài

Triển khai mô hình điểm

Ông Nguyễn Minh Phúc - Cán bộ Ban Xây dựng Hội (Hội Nông dân tỉnh Ninh Thuận) cho biết, từ năm 2021 Hội Nông dân (ND) tỉnh Ninh Thuận đã có hợp đồng với Trung ương Hội NDVN về việc triển khai xây dựng mô hình “Hội ND tham gia tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân gắn với thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội” 

Mô hình được triển khai điểm ở xã Bắc Sơn (Thuận Bắc, Ninh Thuận), vốn là xã khó khăn, người dân chủ yếu sản xuất nông - lâm nghiệp. Dù kinh tế - xã hội đã có bước phát triển, an ninh, chính trị được đảm bảo, nhưng trong xã hội vẫn tồn tại nhiều mâu thuẫn.

“Sự phát triển, tốc độ đô thị, các công trình mọc lên nhiều hơn vì thế đất đai lên giá, việc tranh giành đất xảy ra ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, tình trạng các phương tiện vận tải thực hiện các dự án lưu thông lớn làm cho tuyến đường của xã xuống cấp nghiêm trọng gây nên tình trạng ngập úng khi mưa, gây bức xúc cho người dân cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng khiếu kiện ngày càng gia tăng. Một nguyên nhân nữa là, lực lượng thanh thiếu niên do thiếu am hiểu pháp luật hay tụ tập gây rối làm cho tình hình an ninh chính trị đôi lúc trở nên phức tạp”, ông Phúc nói.

Theo khảo sát của Hội ND xã Bắc Sơn chỉ có 18% dân số trên địa bàn xã am hiểu sơ sơ về pháp luật. Có tới 20% số hội viên nông dân tham gia đợt khảo sát chỉ nghe nói đến tên luật. 17% số hội viên nông dân tham gia đợt khảo sát chưa hiểu rõ các quy định về cấp giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất; các quy định cho vay, cầm cố thế chấp, bồi thường tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Chính vì vậy, khi có chủ trương xây dựng các mô hình phát triển kinh tế - xã hội thì mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nông dân về tranh chấp đất đai, thu hồi đất nông nghiệp, đền bù giải tỏa, tranh chấp ranh giới liền kề ngày càng gia tăng.

Mặt khác, công tác quản lý đất đai chưa chặt chẽ, tình trạng lấn chiếm, chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép vẫn còn diễn ra, tình trạng mua bán quyền sử dụng đất diễn ra đã lâu, nay đòi lại đất; trình độ của cán bộ tham gia giải quyết khiếu nại còn nhiều hạn chế, nhiều vụ việc đơn giản nhưng do không có kinh nghiệm, tiếp nhận đơn thư còn nhiều lúng túng, đùn đẩy trách nhiệm cho cán bộ thôn, ấp chưa kịp thời phối hợp với tổ chức khác cho nên vụ việc trở thành phức tạp, khó giải quyết.

 Trước thực trạng trên địa phương đã triển khai xây dựng mô hình “Hội ND tham gia tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân gắn với thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội” năm 2021 tại xã Bắc Sơn. 

Để thực hiện chương trình, Hội ND tỉnh Ninh thuận đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Hội, tuyên truyền viên, hòa giải viên, thành viên CLB “Nông dân với pháp luật” và hội viên, nông dân.

Các khóa học tập huấn cho cán bộ Hội là các kiến thức cơ bản trong việc điều hành và tổ chức sinh hoạt CLB “Nông dân với pháp luật”; các phương pháp tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, vận động hội viên, nông dân chấp hành pháp luật; qua đó tạo điều kiện học hỏi, trao đổi kiến thức cần thiết cho thành viên CLB và hội viên, nông dân, giúp cho hội viên, nông dân nâng cao hiểu biết về luật và tham gia hòa giải đúng pháp luật.

Hiện tại, xã Bắc Sơn có 1 CLB “Nông dân với pháp luật” mới được thành lập, với 31 thành viên do Chủ tịch UBND xã làm chủ nhiệm. Hội ND tỉnh đã tổ chức tập huấn kỹ năng điều hành CLB “Nông dân với pháp luật” cho đội ngũ cộng tác viên, để trau dồi kiến thức pháp luật cho các thành viên để họ tham gia thực hiện nhiệm vụ của CLB giao. 

Trái ngọt đầu tiên

Sau 1 năm triển khai CLB “Nông dân với pháp luật” và mô hình tiếp dân, tới nay đã đạt hiệu quả nhất định. Mô hình được kiện toàn với 40 thành viên cốt cán. Trong 1 năm đã tiến hành hòa giải thành công 10 vụ tranh chấp, giảm khiếu nại, khiếu kiện trong nhân dân.

Các thành viên tham gia có hiệu quả trong công tác hòa giải, tham gia đóng góp xây dựng Đảng, chính quyền. Thông qua Pháp lệnh dân chủ cơ sở giúp hội viên, nông dân hiểu rõ hơn về chính quyền là của dân, do dân, vì dân, dân phải có trách nhiệm xây dựng chính quyền. Chính quyền thực hiện công khai dân chủ, từ đó tình trạng quan liêu, mệnh lệnh, áp đặt được giảm dần, mối quan hệ giữa nhân dân với chính quyền ngày càng được thắt chặt.

“Đây là giải pháp tích cực để khắc phục những điểm nóng, những mâu thuẫn, khiếu kiện kéo dài của nông dân; tăng thêm sự gắn bó, củng cố niềm tin của nông dân với Đảng, chính quyền”, ông Phúc nói.

Để thực hiện hiệu quả mô hình, hàng quý Hội ND tỉnh tiến hành kiểm tra, giám sát.
Hội ND tỉnh, huyện cử cán bộ tham gia giám sát các cuộc sinh hoạt CLB “Nông dân với pháp luật” tại xã, giám sát việc hòa giải trong nội bộ nông dân. Phối hợp với UBND giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của nông dân; giám sát việc tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên hệ thống loa truyền thanh của xã, bảo đảm đúng nội dung, đúng đối tượng theo hướng dẫn của tỉnh, của Trung ương Hội yêu cầu.

Ngoài ra, cũng tiến hành tổng kết đánh giá ưu, khuyết, nhược điểm của việc xây dựng mô hình, đồng thời đề ra phương hướng nhiệm vụ trong thời gian tới về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo, kiện toàn thành viên CLB, tổ chức thực hiện các nội dung trọng tâm của CLB trong tình hình mới. 

Từ mô hình điểm trên, năm 2022, Hội ND tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức xây dựng mô hình thực hiện Quyết định số 81/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại xã Phước Đại huyện Bác Ái. Câu lạc bộ được duy trì tuy nhiên do hạn chế về mặt kinh phí nên các hoạt động gặp nhiều khó khăn. 

Đại diện Hội ND tỉnh Ninh Thuận kiến nghị: “Thời gian tới chúng tôi kiến nghị Trung ương Hội tiếp tục hỗ trợ kinh phí để Hội ND các tỉnh, thành phố tiếp tục nhân ra diện rộng việc xây dựng các mô hình giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đồng thời hỗ trợ kinh phí để duy trì hoạt động của các CLB “Nông dân với pháp luật” đã được thành lập”. 

“Nhờ được truyền thông mà nhận thức của người dân về chính sách pháp luật được nâng lên. Hội ND thực hiện đúng vai trò, vị trí của mình, vừa vận động, vừa giám sát, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nông dân. Tham gia tốt pháp lệnh dân chủ cơ sở, giám sát việc thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước góp phần hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo của hội viên, nông dân nhằm ổn định trật tự xã hội ở địa phương”.
Ông Nguyễn Minh Phúc - Cán bộ Ban Xây dựng Hội (Hội ND Ninh Thuận)