Thay đổi tư duy, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp sinh thái, hiện đại kinh tế tuần hoàn

Tại hội nghị Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm 2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chiều 28/6, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh, từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp không phải là khẩu hiệu mà cần phải thay đổi tư duy phát triển; chuyển từ đơn giá trị sang đa giá trị không phải là câu chuyện nhất thời.

Việc tăng giá trị, giảm chi phí không phải là vấn đề đối phó với tình hình giá vật tư đầu vào tăng cao mà là chuyển động sang nền kinh tế nông nghiệp tiết giảm chi phí đầu vào trong bất kỳ bối cảnh nào. 

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, mọi sự thay đổi đều khó khăn, nhưng nếu không thay đổi sẽ càng khó khăn hơn nữa. Nhân dịp này cũng là cơ hội để phát triển kinh tế tập thể để mua chung vật tư nông nghiệp. Đây cũng là một trong những giải pháp tiết giảm chi phí sản xuất. Hay nhiều mô hình sản xuất của bà con đã tuần hoàn được vật tư đầu vào để giảm chi phí, các cơ quan chức năng, địa phương cần lan tỏa hơn nữa những mô hình đó.

Đánh giá về tình hình sản xuất 6 tháng đầu năm, ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch cho biết, đầu năm thời tiết khá khắc nghiệt, ảnh hưởng mạnh đến trồng trọt. Bên cạnh đó, giá vật tư nông nghiệp, xăng dầu… cũng tăng mạnh ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, tốc độ tăng GDP ngành nông nghiệp 6 tháng đầu năm dự kiến đạt khoảng 2,7 - 2,8%; đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm trong mọi tình huống.

Có được kết quả trên nhờ các lĩnh vực như trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp đạt được sự tăng trưởng tốt. Cả nước đã gieo cấy được khoảng 5,2 triệu ha lúa, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2021. Tuy nhiên, năng suất đạt 65,1 tạ/ha, giảm khoảng 1,8 tạ/ha, sản lượng khoảng 23,17 triệu tấn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, chế biến, sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu.

Các loại cây ăn quả chủ lực như: xoài, bưởi, dứa, vải, nhãn, chuối... đều có sự tăng cả về diện tích và sản lượng tăng. Sản lượng hầu hết các loại cây công nghiệp như: hồ tiêu, cao su, điều... đều tăng.

Chăn nuôi đã thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh trên vật nuôi, phát triển mạnh theo hướng an toàn sinh học. Chất lượng con giống, nhất là giống lợn, gia cầm được kiểm soát tốt. Do đó, đàn gia súc, gia cầm duy trì và phát triển (trừ đàn trâu giảm 1,4%). Tổng sản lượng thịt các loại 3,4 triệu tấn.

Theo ông Nguyễn Văn Long, quyền Cục trưởng Cục Thú y, với việc đã công bố sản xuất thành công vaccine dịch tả lợn châu Phi, Việt Nam đã có đầy đủ các loại vaccine để tiêm phòng chống các loại dịch bệnh phổ biến trên gia cầm, gia súc. Điều này sẽ góp phần cho việc phòng chống dịch bệnh, đảm bảo cho sản xuất.

Mặc dù có nhiều khó khăn về xuất khẩu do tác động của dịch COVID-19 và giá xăng dầu tăng cao ảnh hưởng đến khai thác thủy sản, nhưng thời tiết trên biển tương đối thuận lợi, các ưu đãi từ các Hiệp định Thương mại tự do được triển khai hiệu quả… đã tạo động lực góp phần đưa tổng sản lượng thủy sản đạt khoảng 4,2 triệu tấn, tăng 2,5% so với cùng kỳ năm 2021. Đặc biệt là nuôi trồng thủy sản đã có sự tăng khá mạnh với mức 7,4%.

“Chưa bao giờ nuôi trồng thủy sản tăng trên 7%. Nhưng để giảm khai thác thì phải đảm bảo về tăng trưởng trong nuôi trồng. Tuy nhiên, diện tích nuôi trồng các đối tượng nuôi chính như tôm, cá tra chỉ có giới hạn thì vấn đề đặt phải tăng ở các loại hình thức nuôi trồng khác, như nuôi trồng thủy sản tại các hồ chứa nước hiện vẫn chưa được khai thác tốt so với tiềm năng”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nêu vấn đề.

Bên cạnh đẩy mạnh sản xuất, ngành nông nghiệp cũng chủ động nghiên cứu, dự báo, tranh thủ cơ hội từ các FTA để thúc đẩy xuất khẩu nông sản. Các đơn vị tăng cường xúc tiến, quảng bá theo hình thức trực tuyến (online) đối với các sản phẩm đã được mở cửa, xuất khẩu chính ngạch vào các thị trường lớn như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Nga, Brazil và khai thác hiệu quả các thị trường tiềm năng như: Nhật Bản - Hàn Quốc, ASEAN, Australia, New Zealand, Trung Đông. Nhờ vậy, góp phần đưa tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 6 tháng đầu năm 2022 đạt 27,88 tỷ USD, tăng 13,9%.

Tuy đạt kết quả tăng trưởng cao, nhưng theo ông Nguyễn Văn Việt, sản xuất nông nghiệp gặp khó khăn khi nguyên liệu vật tư đầu vào phụ thuộc vào nhập khẩu từ nước ngoài; giá thức ăn chăn, phân bón... tăng cao; khai thác thủy sản phải đối mặt với giá xăng dầu tăng, dẫn đến chi phí sản xuất cao. Trong khi giá sản phẩm nông sản có tăng nhưng thấp hơn đã ảnh hưởng đến thu nhập, sinh kế, đời sống của người sản xuất.

Kinh tế trong nước đang trong quá trình phục hồi, dự báo tăng trưởng khá lạc quan năm 2022. Nắm bắt cơ hội này, ngành nông nghiệp tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, hiện đại, kinh tế tuần hoàn; chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, khơi thông các nguồn lực cho phát triển sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Cùng với đó là tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh và xung đột Nga – Ukraine. 

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặt mục tiêu trong 6 tháng cuối năm, tốc độ tăng trưởng GDP năm 2022 toàn ngành 2,8 - 3%; tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm,thủy sản đạt khoảng 55 tỷ USD, cao hơn Chính phủ giao 5 tỷ USD.

Với mục tiêu xuất khẩu mới, ngành sẽ thực hiện các giải pháp tác động vào các sản phẩm chủ lực xuất khẩu có triển vọng và khả năng tăng giá trị xuất khẩu cao để bù vào những sản phẩm dự kiến có khả năng không đạt chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu.

Trước những dự báo về nguồn cung nguyên liệu cho chế biến, xuất khẩu thủy sản 6 tháng cuối năm sẽ giảm, ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cũng cho rằng, sản xuất thủy sản sẽ không dễ dàng như đầu năm. Trước hết là vào mùa mưa bão, bên cạnh đó là giá vật tư vẫn tăng cao. Bộ đã chủ động đề xuất các bộ, ngành, Chính phủ có phương án hỗ trợ ngư dân trước tình hình giá xăng, dầu tăng cao. Đối với nuôi trồng thủy sản, ngành đã làm việc với doanh nghiệp sản xuất thức ăn nuôi trồng thủy sản không chỉ vì lợi ích doanh nghiệp mà cần chia sẻ khó khăn cùng bà con để các bên cùng phát triển.

Để chủ động phần nào nhu cầu nguyên liệu cho chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, ngành tiếp tục rà soát, đánh giá tổng thể nhu cầu về nguyên liệu chế biến thức ăn gia súc, thức ăn chăn nuôi. Trên cơ sở đó xây dựng, phát triển các vùng sản xuất nguyên liệu phục vụ ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi. Đồng thời, nghiên cứu hướng dẫn áp dụng các loại nguyên liệu thay thế, phụ phẩm trong nông nghiệp dùng làm thức ăn chăn nuôi nhằm đa dạng nguồn nguyên liệu và hạn chế phụ thuộc thức ăn chăn nuôi công nghiệp.

Theo TTXVN