Xuân về trên “cổng trời Mường Lống”

Chừng tháng 12 âm lịch, Mường Lống như thay da đổi thịt khác hẳn mọi ngày bởi hương sắc núi rừng tô thắm, cộng thêm một Mường Lống e ấp trong mây mờ che phủ đã thu hút sự chú ý, tò mò của rất nhiều du khách thập phương. Đến đây, những người trẻ có thể check in theo cách riêng do mình tạo lập gắn với những đồi núi chênh vênh giữa đất trời mây mờ chờn vờn trên đỉnh, cũng có thể tạo dáng đọ duyên cùng hoa mận, hoa đào hoặc trải nghiệm làm kinh tế cùng bà con người Mông,…

Điều đặc biệt mà du khách càng cuối năm lại càng rủ nhau về chu du cùng núi rừng Mường Lống bởi ở đó có nhiều sản vật để chưng ngày Tết, chỉ cần một nhành mận với sắc màu trắng lung linh hay một cành đào khoe sắc hồng sặc sỡ, những chùm lan rừng với đa dạng màu sắc cũng đủ ấm áp cho không khí ngày Xuân. Hơn nữa, người dân ở đây đã biết làm du lịch, biết vận dụng sản vật do mình làm ra để đãi khách kết hợp với nét văn hóa rất riêng từ tiếng khèn môi cùng với trang phục cổ truyền tạo nên nét đặc sắc trong văn hóa người Mông.

Để có một Mường Lống “rộn ràng Xuân” như hôm nay phải kể đến những định hướng đúng đắn trong kế sách và bền bỉ trong tuyên truyền của chính quyền các cấp tỉnh Nghệ An. Bởi trước đây nhiều gia đình Mường Lống từng khuynh gia bại sản vì trong nhà có người thân bị nghiện ngập, có bản hơn 30% số dân bị nghiện khiến tinh thần và sức khỏe giảm sút, sản xuất đình trệ, thiếu đói triền miên, dân trí thấp, tỷ lệ mù chữ cao….

Đến những năm của thập niên 90, thực hiện Chỉ thị 07 của Tỉnh ủy Nghệ An về đấu tranh phòng, chống ma túy, xóa bỏ cây thuốc phiện và giao đất giao rừng, thực hiện định canh, định cư để phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, Ðảng bộ xã Mường Lống đã phối hợp bộ đội biên phòng, các cơ quan chức năng ở huyện, huy động các đoàn thể quần chúng làm cuộc cách mạng xanh trên nương rẫy. Đó thực sự là giai đoạn vô cùng khó khăn bởi lẽ nơi cổng trời Mường Lống đất đai khô cằn khó canh tác, dân trí thấp, người dân lại có thói quen trồng cây anh túc từ lâu đời. Nhưng sau một thời gian dài kiên trì, xã Mường Lống đã loại bỏ được ma túy ra khỏi địa bàn, đồng bào xã Mường Lống đã vượt khó vươn lên làm tốt ba việc: Chống trồng cây thuốc phiện, chống buôn bán ma túy qua biên giới gắn với cai nghiện, chữa trị, cảm hóa người nghiện tại gia.

Từ đó Mường Lống đã thay da đổi thịt từng ngày, nơi được biết đến là thủ phủ của những “chết chóc, đau thương” nay hồi sinh một cách ngoạn mục trở thành làng văn hóa, điểm sáng của vùng sâu, là bản Mông đầu tiên ở huyện miền núi Kỳ Sơn được công nhận danh hiệu “Làng Văn hoá”. Người dân ở đây không chỉ biết làm kinh tế giỏi mà còn biết kiên kết với nhau tạo nên chuỗi giá trị nâng cao giá trị sản phẩm. Biết lấy cây, con chủ lực của vùng làm trọng tâm trong phát triển kinh tế tạo sức bật và sự riêng biệt của vùng. Nhờ đó, cho đến nay Mường Lống về cơ bản đã đạt 9/19 tiêu chí trong bộ tiêu chí xây dựng Nông thôn mới.

Đến nay, người dân Mường Lống được biết đến trong việc làm kinh tế giỏi, nhiều mô hình phát huy hiệu quả cao. Qua số liệu thống kê tổng diện tích gieo trồng toàn xã là: 727,56ha. Trong đó: Lúa 199,56 ha, đạt 38,32% so với kế hoạch; Ngô 115,5 ha, đạt 115,5 %; sắn 129,1 đạt 36,78%; khoai 0,9 ha, đạt 5,29%; Mận, đào 23,2 ha; gừng và các loại hoa màu khác 39,5 ha. Tổng sản lượng Mận, đào thu hoạch ước đạt khoảng 450 tấn. Cùng với đó, mô hình nuôi gà đen bản địa đã trở thành đặc sản không thể thiếu cho thực khách khi đến với bản làng.

Nhờ đó, Mường Lống của bây giờ bạt ngàn những mận tam hoa, đào úc, táo tàu, khoai sọ, nương ngô, bãi sắn tươi tốt. Màu tím ma mị của hoa anh túc đã được thay bằng sắc trắng tinh khôi của những cánh hoa mận, hoa lau vẫn còn e ấp sương mai, những cánh đào hồng đang chúm chím bung nở khoe duyên với đất trời báo hiệu nàng Xuân đến; lác đác đâu đó những chú trâu, bò đang ung dung nhấm nháp những ngọn cỏ non ngọt khiến cho thung lũng ngàn cây này khoác lên mình một tấm áo mới mang màu xanh của hy vọng.

Khi nói về những đổi thay ở đây, ông Và Chá Xà - Chủ tịch xã Mường Lống tâm sự: Những năm trở lại đây, du khách đến Mường Lống nhiều hơn hẳn đặc biệt là khoảng thời gian cuối năm âm đến tháng 2, tháng 3 của năm sau bởi ở đây có địa hình núi cao nhiều, độ cao trung bình so với mặt nước biển khoảng 900m, địa hình thấp dần từ Tây sang Đông, là xã có độ dốc lớn trung bình khoảng 32%, diện tích đất bằng hẹp nên tạo sự thu hút cho du khách khám phá mạo hiểm. Cùng với đó là những sản vật do thiên nhiên ban tặng cho Mường Lống. Đến nay, người dân trên địa bàn đã biết làm du lịch cộng đồng, chăn nuôi gia súc, gia cầm, phát triển cây chủ lực vốn là những lương thực tốt cho sức khỏe đã trở thành nguồn thu nhập chính của bà con bản Mông./.